تبيين وضعيت و شناخت عوامل مؤثر بر تخلفات ساختماني در كلانشهرهاي ايران مطالعه موردي: مناطق پانزده گانه شهر اصفهان

همگام با رشد روزافزون جمعيت و توسعه شهرنشيني، شهرها در شرايط كنوني با مشكلاتي؛ ازجمله كمبود مسكن و ساير خدمات رفاهي روبه رو هستندكه همين امر خود عامل افزايش تخلفات ساختماني در شهرها؛ به ويژه كلان شهرها شده است و اين معضل به علت فقدان نظارت كافي بر ساخت وسازهاي شهري تشديد شده است. تخلفات ساختماني يكي از مسايل مهم شهرهاست كه برخورد با آن و حل آن به آساني امكان پذير نيست. يكي از راه حل هاي اصولي و ممكن، تلاش براي پيشگيري از وقوع آنها و كاهش زمينه هاي وقوع اينگونه تخلفات در سطح شهرهاست. هدف از اين مقاله، تحليل تخلفات ساختماني در مناطق شهر اصفهان و تبديل آنها به عوامل معنادار است. روش پژوهش "توصيفي، قياسي و تحليلي" است و از تحليل تطبيقي نيز استفاده شده است. روش تحليل در اين پژوهش، تحليل مقايسه اي بين مناطق پانزده گانه شهر اصفهان و استفاده از تكنيك تحليل عاملي است. در اين پژوهش، با استفاده از آمار اخذ شده از معاونت معماري و شهرسازي شهرداري اصفهان، به بررسي تخلفات ساختماني در مناطق پانزده گانه شهر اصفهان و سپس استخراج هشت عامل جديد از 52 عامل موجود ( انواع تخلفات ساختماني) پرداخته شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد: 1 - در دوره زماني مورد مطالعه از سال 1387 تا 1391 ، ميزان تخلفات ساختماني در مناطق شهري اصفهان نه تنها كاهش نيافته، بلكه با افزايش نيز رو به رو بوده است؛ 2 - براساس تخلفات صورت گرفته در شهر اصفهان، 52 نوع تخلف صورت گرفته است كه با استفاده از تكنيك تحليل عاملي به هشت عامل كاهش يافت و با توجه به متغيرهاي موجود به ترتيب هشت عامل: تخلفات ارتفاعي و احداثي، تخلفات پروانه ساخت، تخلفات كاربري هاي تجاري، تخلفات اجحاف، تخلفات ديد و اشراف، تخلفات درها و پله ها، تخلفات اضافه ساخت و تخلفات تغيير كاربري استخراج شد كه اين هشت عامل 84/45 درصد از واريانس جامعه را پوشش مي دهد؛ 3 - بيشتر تخلفات ساختماني صورت گرفته در شهر اصفهان، مربوط به تخلفات ارتفاعي و احداثي، تخلفات پروانه ساخت و تخلفات مربوط به كاربري هاي تجاري است.