تحليل اثرات عمليات آبخيزداري بر روي خصوصيات هيدروژئومورفولوژي حوضه آبريز عنبران چاي با استفاده از مدل نيمه توزيعي SWAT

The effects of watershed management practices in Hydro-geomorphological characteristics in Anbaranchay watershed

انجام عمليات آبخيزداري مناسب‌ترين گزينه جهت كنترل سيلاب با توجه به شرايط و استعداد حوضه آبريز است كه تأثيرات مختلفي را در عوامل هيدرولوژيكي اعم از ميزان توليد رواناب سطحي، ميزان رسوب ويژه و ميزان نفوذپذيري در حوضه آبريز دارد. هدف تحقيق حاضر شبيه‌سازي و برآورد تغييرات ميزان توليد رواناب سطحي، ميزان رسوب ويژه و ميزان نفوذپذيري با استفاده از مدل نيمه توزيعي SWAT در دو مقطع قبل و بعد از عمليات آبخيزداري در حوضه آبريز عنبران‌چاي است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد ميزان رسوب ويژه در قسمت بالادست پيش از عمليات 14/22 تن در هكتار بوده و پس از عمليات، مقدار رسوب به ميزان 84/1 تن در هكتار كاهش يافته است، همچنين نتايج نشان داد ميانگين CN 68/75 پيش از عمليات به 24/61 در حال حاضر تغيير كرده است كه در نتيجه آن افزايش در نفوذپذيري و جريان‌هاي زيرقشري مشاهده مي‌شود. قابل ذكر است ميزان تبخير و تعرق پتانسيل براي حوضه آبريز عنبران‌چاي 4/157 ميلي متر برآورد شده است. تغييرات در چرخه هيدرولوژي حوضه بيشترين تأثيرات را در بخش دشت رسوبي منطقه به جاي گذاشته است. به‌نظر مي‌رسد مدل SWAT به خوبي توانسته فرايندهاي چرخه هيدرولوژي را شبيه‌سازي نمايد و اطلاعات ارزشمندي براي مطالعات ژئومورفولوژي ارائه نمايد.

The most appropriate option for flood control in accordance with environmental conditions is watershed management, which has different effects on the hydrological factors, including the amount of surface runoff, sedimentation rate and the permeability in the watershed. The purpose of this study is to simulate and assess changes in surface runoff, sedimentation rate and the permeability using semi-distributed SWAT model in two periods before and after watershed management in the Anbaranchay Watershed. The results showed that the rate of sedimentation in the upstream before watershed management was 22.14 T/ha and after watershed sediment yield per hectare has decreased to 1.84T. Also, the simulation results showed that the amount of CN has changed from 75.68 to 61.24 in watershed and an increase in permeability and the flow lateral is observed. The SWAT model estimated the evapotranspiration 157.4 mm to Anbaranchay watershed. Changes in the hydrological cycle in plain sedimentary region has left the greatest impact. It seems that the SWAT model is able to simulate the hydrological cycle processes and geomorphological studies and provide valuable information.