تحليل اثرات فضايي بازار زمين بر ناپايداري اقتصاد كشاورزي زمين مطالعه موردي: بخش خاو و ميرآباد

Analysis of the spatial effects of land markets on the instability of agricultural economy (Case study: Khaw and Mirabad)

بازار زمين يكي از اصلي‌ترين مكانيسم‌هاي تأثيرگذار بر چگونگي تخصيص زمين بين كاربردها و كاربران مختلف است. مطالعات بسياري مبتني‌بر نقش بازار در ارتقاء كيفيت تخصيص زمين صورت گرفته است. پيش‌شرط بازار زمين را چون ساير كالاهاي معمول در نظر مي‌گيرد، ولي با بررسي ماهيت زمين مي‌توان به ويژگي‌هايي اشاره كرد كه بر عملكرد بازار در حوزه زمين تأثيرگذار است. از سوي ديگر در تحليل عملكرد بازار زمين بايد ويژگي‌ها و شرايط خاص اقتصادي منطقه را نيز مورد توجه قرار داد. از اين‌رو مقاله حاضر در صدد تحليل اثرات فضايي بازار زمين بر ناپايداري اقتصاد كشاورزي است. داده‌هاي حاصل از پرسش‌نامه گويايي اين واقعيت است كه منبع سرمايه موجود در بازار زمين منطقه در سطح ملي ناشي از درآمدهاي نفتي تزريق شده به واسطه دولت و در سطح محلي مربوط به مبادلات مرزي است. اين ويژگي اصلي‌ترين تفاوت اقتصاد منابع‌‌محور منطقه با يك اقتصاد سرمايه‌داري پيشرفته است، همچنين از طريق تصاوير ماهواره‌اي به‌روزترين ورژن ArcBruTile.07 و مشاهدات دقيق ميداني نسبت به پهنه‌بندي معاملات صورت گرفته با در نظر گرفتن سه متغير تقطيع زمين، تغيير كاربري كشاورزي و احداث خانه‌هاي دوم غيرقانوني در يك دوره 15 ساله 1380-1395 اقدام شده است. نتايج حاصل از اين مقاله حاكي از آن است كه بازار زمين بر ناپايداري اقتصاد كشاورزي مؤثر بوده است.

Land market is one of the most important mechanisms that affects the allocation of land to different uses and users. Several studies have investigated the role that market can play in improving the quality of land allocation. Market precondition considers land as a common commodity. However, investigating the nature of land reveals some features that affect market in the land domain. On the other hand, in the analysis of the performance of land market, specific economic features and conditions of the region should also be taken into account. Therefore, the present article aims at analyzing the spatial effects of land market on agricultural economics instability. The data gathered through questionnaires point to the fact that the source of the available capital in the land market of the area is the oil income injected by the government at the national level and border trades at the local level. This is the main difference between the area’s resource-based economy and a developed capitalist economy. Moreover, through satellite images, the most recently updated version of ArcBruTile.07, and careful field observation, the transactions for a period of 15 years from 1380 to 1395 were zoned, taking into account the three variables of land fractioning, agricultural land use change, and the construction of illegal second houses. The results of this study indicate that land market has been impacting the instability of agricultural economy.