مدل‌سازي مؤلفه‌هاي بيلان آب در حوضه‌هاي آبريز جنگلي مطالعه موردي: حوضه معرف كسيليان

Water Balance Components Modeling in the Small-Forested Watershed (Case study: Kasilian Representative Basin)

حوضه‌هاي كوچك جنگلي كه عمدتاً سرشاخه‌هاي بيشتر رودخانه‌ها در حوضه آبريز درياي مازندران هستند، فاقد داده‌هاي ثبت شده طولاني مدت است؛ بنابراين مدل‌هاي ساختار فيزيكي ابزاري مناسب جهت مطالعه آن‌ها محسوب مي‌شوند. در اين تحقيق با استفاده از مدل بارش-رواناب BROOK90 شبيه‌سازي مؤلفه‌هاي بيلان آب و بررسي تأثير شرايط هيدروژئولوژي و مورفولوژي بر آن در حوضه معرف كسيليان انجام شد. يك دوره 20 ساله از داده‌هاي هيدروكليماتولوژي براي اجراي مدل آماده گرديد. واسنجي مدل با داده‌هاي مربوط به دوره آماري (1993-1992) و اعتبارسنجي آن با داده‌هاي سال‌هاي 2004 تا 2006 انجام شد. نتايج حاصل از تجزيه‌ و تحليل حساسيت پارامترهاي مدل مؤيد آن است كه خصوصيات زمين‌شناسي، هيدروژئولوژي و كاربري اراضي نقش مهمي در مؤلفه‌هاي بيلان آب اين حوضه دارند. نتايج مدل نشان مي‌دهد كه حدود %76 بارش تبديل به تبخير و تعرق و مقدار %24 آن تبديل به رواناب شده است. از مؤلفه‌هاي رواناب، جريان پايه %67/44 از كل رواناب و جريان سطحي و جريان ميان‌بر به ترتيب %32/38 و %99/16 بقيه آن را تشكيل داده‌اند. افزايش پوشش جنگلي سبب كاهش در ميزان كل تبخير و كاهش درمجموع مؤلفه‌هاي رواناب شده؛ نقش مهمي در كاهش پتانسيل سيل‌خيزي و افزايش ميزان ذخاير آب زيرزميني حوضه معرف كسيليان خواهد داشت.