بارزسازي تغييرات پيچان رودهاي كارون با استفاده از تصاوير چند زمانه IRS و Landsat

Changes Detection of the Karun’s Meanders by IRS and Landsat Images Satellite

رودخانه كارون با طولي حدود 890 كيلومتر از مهمترين رودخانه هاي كشور به حساب مي آيد. در اين مقاله با استفاده از روش برازش دواير با قوس هاي محور رودخانه، انواع پيچ هاي كارون با توجه به فاكتورهاي هندسي شعاع انحناء و طول وتر شناسايي نموديم. قوس هاي رودخانه به لحاظ فرمي به دو دسته پيچ هاي ساده و مركب طبقه بندي شدند. با تشكيل پايگاه داده اي مركب ازنقشه هاي توپوگرافي 1:50000، تصوير ماهواره اي Landsat مربوط به سال 1973 و IRS مربوط به سال 2006 به پردازش تصاوير چند زمانه در محيط نرم افزار ERMapper و GIS پرداخته ، ميزان تغييرات پيچان رودها را در يك بازه ي 51 ساله با تركيب كاربرد نقشه و تصاوير ماهواره اي تعيين نموديم و در نهايت نقشه تغييرات ترسيم گرديد. نتايج نشان داد كه از مجموع 149پيچان رود موجود در منطقه، بيست و يك پيچ با تغييرنوع از ساده به مركب و به عكس، مواجه شده اند. بيشترين ميزان تغييرات مربوط به تبديل نوع پيچان رود ساده به مركب مي باشد. در برخي مناطق تغيير الگوي رودخانه شناسايي گرديد، به طوريكه در بازه ي زماني مورد مطالعه، هفت پيچان رود از الگوي ساده به الگوي شرياني تغيير شكل داده است. تغيير مهم ديگر در ارتباط با بخش انتهايي مسير كارون يعني رودخانه بهمنشير مي باشد،كه مربوط به افزايش دوپيچان رود جديد به مسيرپيچان رودي رودخانه مي گردد

Karun River with a length of about 890 Km is considered as a main river in the country. In this paper، types of Karun’s screws regarding to the geometric factors of radius of curvature and chord length were identified by fitting circles with the arcs of the river’s axis. River’s arcs were classified into simple and compound screws. Then، by formation of the database consist of topographic maps (1:50000)، Landsat satellite images of 1973 and IRS images of 2006، multi-time images were processed in ERMapper and GIS to determine the rate of meanders variations in a 51- years interval and finally map of changes was drawn. The results illustrated that from 149 meanders which exist in region، 21 meanders have changed from simple to compound and vice versa. Most of variations are related to the change of simple meander into compound meander. In some regions changes in river’s pattern were identified، so that 7 meanders have changed from simple pattern into arterial pattern. Another significant change is observable in the end of the Karun’s route (Bahmanshir River) which is related to the increasing of the 2 new meanders in the meandric route of the River.