ارزيابي و تحليل ابعاد و مؤلفه‌هاي تاب‌آوري در شهرهاي كوچك (مطالعه موردي: شهركامياران)

Evaluation and Analysis of the Dimensions of Resilience in Small Towns (Case Study: Kamyaran)

تاب‌آوري رويكردي است كه در آن‌يك موقعيت پايدار است و فرض بر اين‌كه در برابر شوك‌هاي خارجي محافظت مي‌شود. تاب‌آوري رويكردي پيشگيرانه است كه در آن‌يك محيط بي‌ثبات نياز به انطباق دارد. تاب‌آوري به ‌عنوان ظرفيت يك سيستم براي حفظ هويت سيستم، پس از يك اختلال در محيط‌ زيست شناخته‌شده و در سراسر جهان، در جوامع مختلفي كه در معرض حوادث آسيب‌زا از جمله زلزله هستند مورد بررسي قرار گرفته است. هدف از اين پژوهش سنجش تاب‌آوري شهر كامياران در مقابل سوانح طبيعي (زلزله) است. روش تحقيق توصيفي- تحليلي و از نظر هدف كاربردي است. جهت انجام پژوهش از روش دلفي استفاده شد و براي انجام آن پرسشنامه‌اي بين 35 نفر از متخصصان و مديران امور شهري كامياران توزيع شد و نظرات آن‌ها در مورد 7 مؤلفه محيط زيستي، اجتماعي- فرهنگي، اقتصادي، ساختاري-كالبدي، زيرساخت‌ها، مديريتي و زيرساخت‌هاي آموزشي- فرهنگي جمع‌آوري‌ گرديد. پرسشنامه شامل طيف پنج گزينه‌اي ليكرت مي­ باشد. جهت تحليل آمار و اطلاعات جمع‌آوري‌شده از نرم‌افزارهاي spss.19 و Excel و از آزمون t تك نمونه‌اي استفاده ‌شده است. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه از ميان 7 مؤلفه يادشده ميانگين مؤلفه محيط ‌زيست بالاتر از ميانگين معيار (3) و برابر با (3/54)، ميانگين مؤلفه اجتماعي- فرهنگي تقريباً برابر با ميانگين معيار و معادل (3/09) و ميانگين 5 مؤلفه ديگر كمتر از ميانگين معيار (3) قرار دارند در اين ميان كمترين ميانگين مربوط به شاخص مديريتي با ميانگين(1/8) مي‌باشد. ميانگين كلي تاب‌آوري شهر كامياران در كليه مؤلفه يادشده برابر با (2/64) مي­ باشد كه پايين‌تر از ميانگين معيار (3) قرار دارد و نشان از عدم تاب‌آوري شهر كامياران و آسيب‌پذيري آن در برابر زلزله است.

Resilience is recognized and studied world-wide, as the capacity of a system to protect the identity of the system after a disturbance in the environment-in communities which are exposed to traumatic events such as earthquake. The aim of this study is to assess the resilience of Kamyaran against natural disasters like an earthquake. The research method in this study is analytical and the purpose is practical. In order to do this research, the Delphi method was used. In addition, a questionnaire among the 35 experts and scholars of urban affairs in Kamyaran was distributed and their comments about 7 components: environmental, socio-cultural, economic, structural-physical, infrastructural, management and educational-cultural infrastructure were collected. The questionnaire was Likert scale and had five points from very low to very high. To analyze the collected data, Spss.19, Excel software and one-sample t-test were used. The results of the study indicate that among seven components mentioned, environmental factors’ average is higher than the standard average of 3and it is equal to 3.54, average of socio-cultural component is almost equal to the standard average; that is 3.09. and other five factors’ average is less than the standard average; that is 3. The lowest is related to management index with the average of 1.8. Overall, average resilience of Kamyaran in all the above-mentioned components is 2.64; that is lower than the average standard (3), and it shows that Kamyaran is not resilient, and it is vulnerable against natural disasters such as earthquake.