ارزيابي و پهنه‌بندي خطر فرسايش خاك در حوضه آبخيز رودخانه باليخلو (سد‌يامچي) با استفاده از مدل‌فازي

Assessment and Zoning of the Soil Erosion Risk in Balekhli river Watershed of Yamci dam, Using Fuzzy Model

در اثر شدت فرسايش خاك در حوضه آبخيز رودخانه باليخلو (سد­يامچي) و افزايش رسوب‌گذاري در مخزن اين سد باعث كاهش حجم مفيد مخزن آن مي­ شود. براي اين منظور از مدل فازي و شاخص‌هاي تراكم شبكه زهكش، بيشترين ميزان بارندگي روزانه، خاك، كاربري زمين، زمين‌شناسي، شيب، ارتفاع، انحنا پروفيل و انحنا پلاني متريك استفاده شد و نقشه پهنه‌بندي خطر فرسايش خاك تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه در حدود 16/42 درصد پهنه‌هاي با خطر فرسايش بسيار زياد تا زياد قرارگرفته است. اين پهنه‌ها در واحدهاي توپوگرافي دشت‌ها، كوه‌پايه‌ها، كوهستان‌هاي نسبتاً مرتفع و مرتفع واقع‌ شده‌اند. حدود 93/26 درصد در پهنه با خطر فرسايش متوسط قرار دارد. در حدود 88/30 درصد در پهنه‌هاي با خطر فرسايش كم و بسيار كم قرارگرفته است. مورفولوژي پهنه‌هاي در معرض خطر فرسايش از مورفولوژي تراكم شبكه زهكش تبعيت كرده‌اند. اين نشان‌دهنده نقش شبكه زهكش رودخانه باليخلو در فرسايش خاك‌ها است. پيشنهاد مي‌شود كه عمليات آبخيزداري و حفاظت خاك در اين حوضه به‌وسيله مهندسين منابع طبيعي و آبخيزداري اعمال شود. اين نقشه‌ها مي‌توانند مورد استفاده مهندسين منابع طبيعي و آبخيزداري قرار گيرد.

According to intensifying soil erosion on the Balekhli river Watershed sediments transport to the Yamchi dam are increasing. This reduces the volume of the reservoir on one hand. In order to soil erosion risk zonation, drainage density, the highest daily of precipitation, soil, land use, geology, slope, elevation, profile curvature and plan curvature and fuzzy model. The results showed that about 42.16 percent of the study area was located in high and extreme high zones of soil erosion risk. These zones are located in plain, foothills, relatively high mountains, high mountains and very high mountains. 26.93 percent of the study area was located in average zone of soil erosion risk, and about 30.88 percent was located in relatively low and very low zones of soil erosion risk too. high and extreme high soil erodibility are due to drainage density, feebleness of some geological units in terms of erosion, the highest daily of precipitation more than 47 mm, landuse changing and topographic factors. Moreover, soil erosion morphology zones are followed by the morphology of drainage density. This indicating Balekhli River's role in eroding soil. It is necessary to do some Watershed management practices and soil conservation by the engineers of natural resources. The maps can be used by engineers Natural Resources and Watershed Management.