تحليل چندسطحي عوامل سطح دانش‌آموز و سطح مدرسه بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان

Multilevel analysis of student and school level factors on students’ academic achievement

هدف مطالعه حاضر بررسي عوامل موثر بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان در دو سطح دانش‌آموز و مدرسه بود. بدين منظور 600 دانش‌آموز دوره متوسطه از 20 مدرسه، پرسشنامه‌هاي خودكارآمدي تحصيلي مورگان و جينگز (1999)، جهت‌گيري اهداف پيشرفت شخصي و ساختار هدفي مدرسه ميگلي و همكاران (2000) و دبيران اين مدارس پرسشنامه كارآمدي جمعي معلم تشان-موران و بار (2004) را تكميل نمودند. نتايج تحليل چند سطحي نشان داد در سطح دانش‌آموز متغيرهاي خودكارآمدي تحصيلي، جهت‌گيري هدفي تبحري، جهت‌گيري هدفي عملكردي-رويكردي و ميزان مطالعه رابطه مثبت و معنادار با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان دارد. اين رابطه براي جهت‌گيري هدفي عملكردي-اجتنابي منفي و معنادار به دست آمد. همچنين دانش‌آموزان دختر پيشرفت تحصيلي بالاتري نسبت به دانش‌آموزان پسر داشتند. در سطح مدرسه، نوع مدرسه و ساختار هدفي تبحري رابطه مثبت و معنادار با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان داشت. رابطه معناداري بين ساختار هدفي عملكردي- رويكردي و عملكردي- اجتنابي و خودكارآمدي جمعي معلمان با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان به دست نيامد. پيش‌بين‌هاي سطح دانش‌آموز 49 درصد از واريانس پيشرفت تحصيلي را در سطح دانش‌آموز و پيش‌بين‌هاي سطح مدرسه 79 درصد از واريانس پيشرفت تحصيلي را در سطح مدرسه تبيين نمودند.

This study aimed to investigate the factors affecting the academic achievement of students at both school and student levels. Therefore, 600 high school students from 20 schools completed student efficacy scale of Jinks and Morganʹs (1999) and personal achievement goal orientation and school goal structure scales of Midgley et al. (2000). Also, the school teachers answered teacherʹs sense of efficacy scale developed by Tschannen- Moran and Hoy (2004). The results of multilevel analysis revealed that at the student level, there is a positive and significant relationship between academic self-efficacy, mastery goal orientation, performance-approach goal orientation, amount of study time and academic achievement. This relationship was negative and significant for the performance-avoidance goal orientation. Girls were found to have higher academic achievement as compared to boys. At the school level, school type and mastery goal structure had a positive and significant relationship with students’ academic achievement. No significant relationship was found among performance-approach, performance-avoidance goal structure, teacher’s collective self-efficacy and academic achievement of students. The level-1 predictors accounted for 49% of the student-level variance and the level-2 predictors accounted for 79% of the school-level variance.