گستره نفوذ قاعده الزام در رفع تعارض قوانين و قواعد مرتبط با نفقه

The Domain of the Application of the Rule of Binding in Solving the Disagreement of Rules about Alimony

نفقه يكي از الزامات شرعي و قانوني است كه در نتيجه انعقاد عقد نكاح براي زوج ايجاد مي شود؛ قانون مدني ايران در ماده 963 روابط شخصي و مالي زوجيني را كه تابعيت واحد ندارند، تابع دولت متبوع شوهر دانسته است؛ اما وابستگي مسائل مرتبط با نفقه به دو نفر يعني زوج و زوجه و فقدان قانون در مورد زمان وجوب پرداخت، كيفيت پرداخت و تاثير عدم پرداخت در وضعيت نكاح و الزام به رعايت احوال شخصيه ايرانيان غير شيعه در محاكم جز در موارد مرتبط با انتظامات عمومي و لزوم رجوع به منابع معتبر اسلامي و فتاواي معتبر، موجب ايجاد تعارض در احكام مرتبط با آن شده است. بنابراين، تعارض مزبور ممكن است علاوه بر تفاوت در تابعيت زوجين از ناحيه تفاوت مذهب، تفاوت دين و حتي تفاوت مجتهد ايجاد شود. از سوي ديگر، هرچند استناد فقيهان به قاعده الزام در باب طلاق و ارث شيوع دارد، لكن مي­توان در ساير مواردي كه داخل در مجاري قاعده است نيز از آن كمك گرفت. در اين پژوهش كه با شيوه تحليلي مقارن و مقايسه­اي انجام شده است، تعارضات موجود در زمينه موجبات نفقه بيان و چگونگي رفع آن با اعمال قاعده الزام، با فرض پذيرش چندسويه بودن آن، تبيين شده و مورد تحقيق قرار گرفته است.

Alimony (Nafaqih) is a lawful obligation upon the husband according to the marriage contract. Although the law has been observed in Article 963, Iran’s Civil Code, the unequal nationality marriage is accordingly considered under the nationality of the husband. In this case, the status of alimony in terms of due date and procedures, especially to observe the conditions of non-Shiite couples, has caused incompatibility and disagreement of codes not only on nationality also on religious rules, namely, diverse creeds of jurists (Fatawa) at shiite courts. On the other hand, the jurists' agreement in applying the Rule of Binding in divorce or inheritance can also be applicable in other relevant cases. Applying comparative study method, this article investigates incompatibility and disagreement of rules in the issue of alimony, assuming that the Rule of Binding is a multidimensional application.