نگاه تطبيقي به صلاحيت هيأت عمومي ديوان عدالت اداري نسبت به ابطال مقررات

A Comparative Approach to the Annulment of Regulations by the Plenary Session of Administrative Court of Justice

واگذاري صلاحيت رسيدگي و ابطال مقررات دولتي و شهرداري ها به هيأت عمومي ديوان عدالت اداري كه نخستين بار در قانون ديوان عدالت اداري مصوب 1360 صورت گرفت و پس از آن در سالهاي 1385 و 1392 ادامه يافت، فاقد مبناي محكمي به نظر مي رسد. اين طراحي پيامدهاي نامطلوب مختلفي دارد همچون عدم امكان تراكم‌زدايي از ديوان عدالت اداري، عدم امكان تجديدنظرخواهي از آراء هيأت عمومي، عدم امكان دسته‌بندي دعاوي ملي و محلي و عدم امكان دسته‌بندي مصوبات از نظر جايگاه نهاد وضع كننده. حال آنكه نگاهي به حقوق اداري تطبيقي به ويژه سه كشور فرانسه، اسپانيا و ايتاليا نشان مي دهد كه مصوبات به طور معمول به ملي و محلي تقسيم شده و رسيدگي مصوبات محلي به مراجع مستقر در محل واگذار مي شود. همچنين رسيدگي به مقررات و مصوبات مهم از موارد ديگر متمايز شده است. در اين مقاله براساس روش تحليلي- تطبيقي از لزوم بازنگري نظام ابطال مقررات در كشور دفاع شده است.

Conferring the annulment of governmental and municipal regulations to the Plenary Session of the Administrative Court of Justice by the parliament in 1982, which repeated in later legislations in 2006 and 2013, does not have a solid foundation. This design has some disadvantages: impossibility of deconcentration of Administrative Court of Justice, impossibility of appeal form Plenary Session’s judgments, inutility of distinguishing between national and local regulations, and unfruitfulness of classifying between different types of regulations in terms of their importance or the status of the body who makes them. Comparative studies especially in French, Spanish and Italian administrative justice systems, however, show us that all regulations are divided in local and national and each class of regulations are reviewed by different body in local or national level. In addition, review of important regulations has been separated. This article signals the need for reforms in this respect through an analytic and comparative research method.