اصول توسعۀ پايدار در رويۀ ديوان بين المللي دادگستري و دادگاه بين المللي حقوق درياها

Principles of Sustainable Development in the Jurisprudence of the International Court of Justice and the International Tribunal for the Law of the Sea

مفهوم توسعۀ پايدار از دو دهۀ آخر قرن بيستم به‌تدريج وارد حوزۀ سياست و اقتصاد شد و با اقبال جامعۀ بين‌المللي و پذيرش گسترده روبرو گرديد. ورود اين مفهوم به حوزۀ حقوق بين‌الملل در پي تدوين آن در معاهدات گوناگون منطقه‌اي و بين‌المللي صورت گرفت و همين امر انجمن حقوق بين‌الملل را بر آن داشت با تشكيل كميته‌اي اصول حقوق بين‌الملل توسعۀ پايدار را شناسايي نمايد. در اين ميان با توجه به نقش تعيين‌كنندۀ ديوان‌ها و دادگاه‌هاي بين‌المللي در توسعۀ حقوق بين‌الملل، رويكرد اين محاكم به مفهوم توسعۀ پايدار و اصول آن از اهميت بسزايي برخوردار است. در اين مقاله با تحليل برخي آراي ديوان بين‌المللي دادگستري و دادگاه بين‌المللي حقوق درياها نشان مي‌دهيم كه اين محاكم در تصميمات دو دهۀ اخير خود از اصول توسعۀ پايدار به‌خوبي استفاده كرده و عنصر هنجاري مفهوم توسعۀ پايدار را آشكار نموده‌اند. مقايسۀ آراي ديوان بين‌المللي دادگستري و دادگاه بين‌المللي حقوق درياها يك همسويي معنادار در استناد به اصول توسعۀ پايدار را از خود نشان مي‌دهد و اين امر بيانگر تثبيت جايگاه اين اصول در رويۀ اين دو نهاد و رويكرد مثبت اين محاكم به حقوق نسل‌هاي آينده، ضمن دفاع از منافع نسل كنوني است.

The concept of sustainable development has gradually entered the realms of politics and economy. This concept has achieved the interest of the international community and has gained widespread acceptance in the last two decades of the twentieth Century. The development of this concept in the context of various regional and international treaties, had announced its entrance into the field of international law. The International Law Association, in 2002, adopted the Delhi Declaration, in which seven international law principles of sustainable development were defined. The International Court of Justice, 5 years after the adoption of the Rio Declaration used the concept of sustainable development in its arguments in the case concerning Gabcikovo-Nagymaros project and revealed some normative elements of this concept. The decisions and judgements of the International Court of Justice and the International Tribunal for the Law of the Sea show a significant alignment in reference to the principles of sustainable development. Positive approach of these courts for the rights of future generations, while defending the interests of the current generation, shows that the status of the principles of sustainable development have been established in the case law of the two institutions.