بررسي تغييرات مسير رودخانه مارون با روش ميانگين جهت دار خطي و اثر آن بر كاربري اراضي حاشيه رودخانه در محدوده شهرستان بهبهان

Study of Maroon river route changes using Linear Directional Mean method and its effect on riverside land-use in Behbahan district

براي بررسي لندفرم هاي رودخانه اي و شناخت تغييرات پيچان رودها و پيش بيني حركت آنها از روش هاي مختلفي مي توان استفاده كرد. در اين تحقيق تغييرات مسير رودخانه مارون در محدوده شهرستان بهبهان به طول 55 كيلومتر در فاصله زماني 16 سال با استفاده از تصاوير سنجنده ETM + ماهواره 7 Landsat و سنجنده OLI ماهواره 8 Landsat به ترتيب براي سال هاي 1999 و 2015 بررسي شده است. در اين مطالعه از روش ميانگين جهت دار خطي استفاده شده است. اين روش ميانگين كلي جهت بردارها را نشان مي دهد كه در اين مطالعه خط و بردار همان مسير رودخانه است. مسير رودخانه بعد از رقومي شدن با توجه به عامل زمين شناسي به چهار بازه تقسيم شد و ميانگين جهت دار خطي براي هر كدام از چهار بازه محاسبه گرديد. بررسي ها نشان داد هر چهار بازه داراي تغييرات طول و مسير هستند. نتايج نشان داد كه طول رودخانه در سال 1999 برابر با 54897 متر بوده و در سال 2015 به 55532 متر رسيده است. ميزان جابه جايي نقطه ميانگين مركزي در كل محدوده مطالعاتي برابر با 180 متر بوده است. بيشترين ميزان تغييرات طولي در بازه چهار به مقدار 88 متر بوده است. تغيير طول در بازه مورد مطالعه 635 متر در مدت شانزده سال بوده است كه بازه 4 بيشترين سهم را از اين تغييرات داشته است. در فاصله زماني مورد بررسي كاربري اراضي حاشيه رودخانه در بازه هاي 1 و 2 تغيير نكرده است، اما زمين هاي باير حاشيه رودخانه در بازه هاي 3 و 4 به مرتع و بيشه زار تبديل شده اند.

There are many different methods for identifying meander changes and river landforms and prediction their movements. In this study, 55 km of Maroon river route changes in Behbahan district is studied in 16years time interval by using Landsat 7 ETM+ and Landsat 8 OLI satellite images for 1999 and 2015 respectively. In this study linear directional mean method is applied. This method represents general direction of vectors, that line and vectors are river routines in this study. River route is digitized and divided into four parts according to the geology of the study area, and then the linear directional mean of each part was calculated. All of four parts showed changes in length and direction. Results show that river length was 54897 min 1999 and changed to 55532 min 2015 and the movement of the mean center point of the river in the study area is about 180 m. Main changes in length are in 4th part about 88 m. A length change for the whole river in the study area is 635 m, which most of it occurred in 4th part. Land use of riverside in parts 1 and 2 have no changes, but the bare soil in parts 3 and 4 changed to rangelands and bushes in the study time interval.