عملكرد مديريت شهرهاي كوچك در برنامه ريزي كاربري اراضي (مطالعه موردي: شهر بناب)

Mid-Size City Management Performance in Land Use Planning: A Case Study of Urban Land Use Disparities in Bonab

در مقاله حاضر تاثر عملكرد مديريت شهرهاي كوچك در برنامه‌ريزي كاربري اراضي مورد ارزيابي و تحليل قرار گرفته است.امروزه عوامل متعددي من جمله؛نبود زيرساخت‌هاي لازم،هجوم جمعيت به‌ شهرها،ضعف طرح‌هاي شهري و فقدان مديريت شهري كارآمد باعث نابساماني كاربري اراضي شهر شده و فضايي ناامن را براي شهروندان به ارمغان آورده و توسعه پايدار شهري را به خطر انداخته است.اين‌ پژوهش با هدف بررسي تاثير يكي از عوامل ياد شده در نابساماني كاربري اراضي،"نقش مديريت شهري در توسعه شعري و همچنين در تخصيص منابع و خدمات عمومي در سازمان فضايي شهر"را مورد ارزيابي‌ و تحليل قرار داده است.فرضيه‌هاي اين پژوهش مبتني بر عدم تناسب كمي و كيفي مكان كزيني كاربري‌ها با استانداردهاي رايج شهري كشور و ضعف نقش مديريت شهري به عنوان مؤثرترين عامل در اين ارتباط مي‌باشد.جامعه آماري در اين پژوهش شهر بناب با 77300 نفر جمعيت و از شهرهاي استان آذربايجان‌ شرقي مي‌باشد.روش تحقيق توصيفي-تحليلي مي‌باشد.كمه با استفاده از چهار شاخص مهم و مؤثر در كاربري اراضي(مطلوبيت،ظرفيت،عدالت اجتماعي و سازگاري)و مدل‌سازي شاخص‌هاي مذكور و همچنين با بهره‌مندي از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) به تحليل كاربري‌ها و نقش مديرين شهري در آن پرداخته شده است.نتايج حاصل از بررسي نشان داد كه با توجه به معيار مطلوبيت عوامل توپوگرافي و زمين ساختي كه مانع پراكنش مكاني-فضايي بهينه كاربري‌ها در سطح شهر شده و توسعه آتي شهر را با مشكل مواجه سازد وجود ندارد.با اين حال تحليل كاربري‌ها با سه معيار«ظرفيت،سازگاري و عدالت‌ اجتماعي»حاكي از وجود آشفتگي و نابساماني كمي و كيفي در كاربري‌ها و بين كاربري‌ها است.اين‌ نابساماني‌ها نشان‌گر نمود فضايي از ضعف مديريت شهري در توزيع بهينه كاربري‌ها،تخصيص منابع و امكانات در گسترده شهر مي‌باشد.

Rapid Urbanization and concentration of population in urban areas is one of the main characteristics of today’s world. In developing countries lack of necessary infrastructures, disproportionate growth, insufficient planning skills and mismanagement have caused great disparities in the distribution of urban land uses. This brings insecurity among inhabitants and inhibits sustainable development. The hypothesis of this paper is based on the quantitative and qualitative differences of land use distribution that exist between national standards and local applications with emphasis on the role of city mismanagement in the issue. Bonab, the case study, is a small town in East Azerbaijan Province. Urban land use in various aspects is analyzed by using four indexes of “desirability, capacity, adaptability and social justice”. The result shows that desirability index is positive due to physical settings of the place, where topography does not prevent future expansions. The other three indexes, however, are all proved to be negative mainly due to unplanned and uncontrolled distribution of land uses. Weak management and dispersed decision-making centers play the major role and enhance problems.