بررسي شواهد رسوبي نوسانات سطح آب درياچه اروميه در كواترنري

پادگانه‌هاي درياچه‌اي و خطوط ساحلي قديمي درياچه اروميه يكي از مهم‌ترين شواهد ژئومورفولوژيكي درياچه اروميه هستند كه بررسي آن‌ها ازلحاظ پراكندگي و تغييرات ارتفاعي و همچنين ماهيت رسوب‌شناختي آن‌ها مي‌تواند اطلاعات بسيار ارزشمندي را در رابطه با نوسانات ديرينه سطح آب درياچه اروميه و همچنين شرايط محيطي و تغييرات آن در زمان رسوب‌گذاري در اختيار محققين علوم زمين در اختيار قرار دهد.اين تحقيق باهدف مطالعه پادگانه‌ها و خطوط ساحلي قديمي درياچه اروميه از ديدگاه رسوب‌شناسي با بررسي دانه‌بندي با استفاده از الك شيكر مرطوب و تجزيه‌وتحليل آن‌ها در نرم‌افزار گرديستات و همچنين بررسي آناليز عنصري و ژئوشيمي رسوبي رسوبات پادگانه‌هاي درياچه‌اي از طريق انجام آزمايش‌هاي ICP و XRF و بررسي تغييرات آن‌ها هم‌زمان با نوسانات سطح آب درياچه اروميه انجام گرفت. نتايج مطالعات دانه‌بندي رسوبات نشان مي‌دهد، همزمان با بالا آمدن سطح آب درياچه ،رسوبات ريزدانه در حد سيلت و رس در پادگانه‌هاي درياچه‌اي نهشته شده است و با پسروي سطح آب درياچه دانه‌بندي رسوبات به ماسه و گراول تغييريافته است. با بالا آمدن سطح آب درياچه و همزمان شكل‌گيري پادگانه‌هاي درياچه‌اي اروميه، مقدار CaO افزايش‌يافته كه علت آن را مي‌توان با بالا رفتن مقدار كربنات كلسيم رسوبات شيميايي و بيوشيميايي ازجمله پوسته‌هاي صدف موجود در پادگانه‌هاي درياچه‌اي در ارتباط دانست. عناصر اصلي سيليس (SiO2)، آلومينيم (Al2O3)، اكسيد منيزيم (MgO)، اكسيد آهن ((Fe2O3، تيتان (TiO2)، اكسيد پتاسيم (K2O)، اكسيد سديم (Na2O) و اكسيد سولفور (SO3) همزمان با افزايش سطح آب درياچه كاهش مي‌يابد كه نشان‌دهنده تأثير كمتر رسوبات حمل شده با منشأ خشكي در پادگانه‌هاي درياچه‌اي بوده است و در زمان پس‌روي آب درياچه اين عناصر روندي معكوس را نشان مي‌دهند. در اين ميان محتوي بيولوژيك نقش بسيار زيادي در تغييرات بافت رسوبات و همچنين تغيير در مقدار عناصر رسوبي همزمان با بالا آمدن سطح آب درياچه را در رسوبات پادگانه‌هاي درياچه‌اي اروميه نشان مي‌دهند.