توسعه ديپلماسي علم و فناوري در ايران و تأثيرات نظام آموزش عالي بر آن

Science and technology diplomacy improvement and the Impact of higher education

هدف اصلي پژوهش حاضر شناسايي مؤلفه­ هاي توسعه ديپلماسي علم و فناوري در كشور ايران، بررسي وضعيت موجود آنها و شناسايي عوامل و ملاكهاي ارتقا دهنده تأثير نظام آموزش عالي بر آنها بود. روش پژوهش از نوع كاربردي و نحوه جمع‌آوري اطلاعات از نوع آميخته اكتشافي بود و به ­طور متوالي ابتدا از روش كيفي (مصاحبه نيمه ساختاريافته) و سپس روش كمّي (پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شد. نمونه ­گيري مصاحبه به روش هدفمند بود. جامعه آماري بخش كمّي اعضاي هيئت علمي دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي(253 نفر) بودند. براي تجزيه و تحليل داده ­هاي مصاحبه از روش تحليل ساختاري، در پرسشنامه از روش تحليل عاملي اكتشافي و براي بررسي وضعيت موجود مؤلفه ­ها از آزمون t تك نمونه­ اي استفاده شد. نتايج اين پژوهش تعداد 3 بعد و 30 مؤلفه را براي توسعه ديپلماسي علم و فناوري در كشور و 5 عامل و 21 ملاك را براي افزايش ميزان تأثير نظام آموزش عالي در آن تبيين مي ­كند. پيشنهاد اصلي براي آموزش عالي و سياست خارجي، توسعه زيرساختها و ارتقاي توافقنامه ­هاي بين ­المللي در ميان دانشگاهها و يافتن راه ­حلي براي چالش هاي مشترك به ­ويژه در ميان كشورهاي همسايه است.

This purpose of this study was to identify factors for developing science and technology diplomacy, assessing current situation and identification of factors and indicators for improving science and technology diplomacy. An applied and mixed research method was chosen for this study. Continuosly qualitative method (semi-structured interview) and a quantitative method (researcher-made questionnaire) were used. A purposive sampling method was chosen for this study. The statistical population in quantitative section was T. N. Toosi University of Technology Faculty members (n=253. A Structural analysis method was used for analysis of interviews. An exploratory factor analysis method was used for analysis of questionnaires data and one-sample t-test for examine current status. The results explained 3 dimensions and 30 components for the development of science and technology diplomacy, and 5 factors and 21 criteria for increasing the impact of higher education system on science and technology diplomacy in Iran. The main suggestion for higher education and foreign policy are developing infrastructure and upgrading the international agreements among universities, finding solution for shared challenges especially among neighbor’s countries.