سنجش رضايت‌مندي كيفيت محيط سكونت و واحد مسكوني در محلات شهري با تأكيد بر اصول نوشهرگرايي مورد نمونه: محله شهيد همتي‌فر شهر كرمان

Measuring the quality of residential environment and units in urban neighborhood with focus on New Urbanism Principals Case study: Hematifar neighborhood in Kerman

اولين گام در جهت دستيابي به محيط زندگي مطلوب، شناسايي عوامل مؤثر بر رضايتمندي ساكنين از كيفيت محيط سكونتشان است. اين پژوهش در صدد است وضعيت رضايتمندي از كيفيت محيط سكونت و مسكن را بر حسب گونه ­هاي موجود (ويلايي، آپارتماني- مجتمع‌هاي مسكوني و ...) با توجه به تصورات ذهني و عيني شهروندان در محله جديد و نوساز شهيد همتي‌فر شهر كرمان و با تأكيد بر اصول نوشهرگرايي تعيين كند. روش پژوهش توصيفي، مقايسه‌اي و پيمايشي است. داده‌هاي عيني و ذهني در سه بُعد محيط اجتماعي، محيط كالبدي و شبكه‌هاي ارتباطي و نحوه دسترسي به دو روش كتابخانه‌اي و ميداني جمع‌آوري شد و با استفاده از آزمون T تك نمونه‌اي، فريدمن و T دو نمونه مستقل و تحليل عاملي تائيدي در نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS تحليل شد. بنا بر نتايج تحقيق محله همتي‌فر از نظر رضايت‌مندي از كيفيت محيط سكونت با توجه به معيارهاي نوشهرگرايي شرايط مورد قبولي را از نظر ساكنان خود دارد. ميزان رضايت‌مندي از كيفيت محيط سكونت در ساكنين منازل ويلايي بالاتر از منازل آپارتماني قرار دارد. با توجه به اختلاط و تنوع گونه‌هاي مسكن در اين محله، تنها در معيار شرايط آرامش و آسايش تفاوت معنادار مشاهده شد و واحدهاي ويلايي در اولويت بيشتري قرار گرفتند. همچنين مهم‌ترين عامل تأثيرگذار در ايجاد رضايت‌مندي از واحد مسكوني ويژگي‌هاي كالبدي بنا و تسهيلات و امكانات سكونتي مي‌باشد. نتايج آزمون فريدمن نشان مي‌دهد از ديد ساكنان محله معيارهاي محيط اجتماعي و سپس كالبدي در رضايت‌مندي از كيفيت محيط سكونت عوامل تأثيرگذارتري به نسبت دسترسي و شبكه‌هاي حمل‌ونقل هستند. لذا، ضرورت دخالت برنامه‌ريزان و طراحان نسبت به بهبود وضعيت شبكه حمل‌ونقل مهم مي‌نمايد.

The first step towards achieving a desirable living environment is identifying residents' satisfaction factors that are affecting the quality of their residential environment. So planner should pay attention to both physical and quantitative index of quality of life and also to satisfaction, aspirations, and mentality of the citizens. This paper measures the quality of residential environment with the focus on new urbanism principals and evaluation of satisfaction in residential units by type of housing in regards to people's subjective and objective imagination in the new neighborhood of Shahid Hematifar in the city of Kerman. The research method is descriptive, comparative and survey. By utilizing one sample T test, Friedman, independent sample T, confirmatory factor analysis in SPSS and Amos software the Subjective and objective data in three dimensions of social, physical environment and communication networks and access modes are gathered by desk and field studies. According to research results, the satisfaction ratio is acceptable. Satisfaction ratio of residential environment quality in single family houses is higher than apartment buildings. In regards to mixed and variety type of housing in this neighborhood, only in terms of relaxation and comfort criteria, significant differences were observed, and single family houses were given priority. Also, the most important factor affecting the satisfaction of the residential units is building's physical features and accommodation facilities. From the perspective of the neighborhood residents, the criteria of the physical and social environment are more important factors in satisfaction of environmental quality than access and transportation networks.