تحليلي بر رابطه ي زماني نوسان اطلس شمالي و شاخص هاي دماي سطحي اقيانوس اطلس با تغييرپذيري بارش و دماي استان لرستان

An analysis on relationship between North Atlantic Oscillation and sea surface temperature of Atlantic Ocean with rainfall & temperature variability in Lorestan province

در پژوهش حاضر، تاثير پديده ي نوسان اطلس شمالي و شاخص هاي دماي سطحي اقيانوس اطلس بر بارش و دماي استان لرستان و نيز تاثير احتمالي اين پديده ها در وقوع خشكسالي ها و ترسالي هاي منطقه، مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور، از مقادير عددي 9 شاخص ارتباط از دور به عنوان شاخص هاي تبيين كننده ي تغييرات فشار و دماي اقيانوس اطلس و مقادير بارش و دماي سه ايستگاه سينوپتيك استان لرستان (خرم آباد، اليگودرز، بروجرد) طي دوره ي آماري بلندمدت استفاده گرديد. روش اصلي مورد استفاده در اين پژوهش، استفاده از ضرايب همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه مي باشد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه شاخص نوسان اطلس شمالي در ماه هاي سرد سال داراي همبستگي بيشتري با بارش و دماي ايستگاه هاي مورد مطالعه است. همچنين فاز مثبت اين شاخص با خشكسالي هاي اليگودرز و ترسالي هاي بروجرد مرتبط است. ماتريس همبستگي الگوهاي SST نشان داد كه اغلب اين شاخص ها ارتباط مستقيم ناقص ولي نسبتاً ضعيف با تغييرات بارش و دماي ايستگاه هاي مورد مطالعه دارند. خروجي معادلات رگرسيون چندگانه نشان داد كه در مجموع، الگوهاي مورد بررسي، تغييرات بارش ايستگاه هاي خرم آباد، اليگودرز و بروجرد را به ترتيب به ميزان 53، 57 و 70 درصد و دماي اين ايستگاه ها را به ترتيب 66، 45 و 58 درصد تبيين كردند. معادلات و خروجي هاي رگرسيون پس رونده نشان داد كه الگوي TSA در بين ساير الگوها، موثرترين الگو در تبيين تغييرات بارش و دماي ايستگاه هاي مورد بررسي است. پس از آن، الگوهاي AMM، NTA و TNA بيشترين نقش را در اين تغييرات دارند.

In this research، effect of North Atlantic Oscillation and sea surface temperature (SST) of Atlantic Ocean on precipitation and temperature of Lorestan province and its effect on occurrence of drought and wet in this province were investigated. So، data of teleconnection indices used as an index for determination of fluctuations of pressure and sea surface temperature in Atlantic Ocean، amount of Precipitation and temperature of synoptic stations in Lorestan province (Koramabad، Aligudarz & Boroujerd) used in long term statistic period. The main method in this research is Pearson correlation and multiple regression analysis. Result shows that NAO index has more correlation with temperature and precipitation of stations in cold months. Positive phase of NAO index is related by droughts of Aligudarz station and wet years of Boroujerd station. Correlation matrix of SST patterns shows that most of these patterns have weak & direct correlation with precipitation and temperature variability of Lorestan province. Multiple regression equation shows that teleconnection patterns reveal 53، 57 & 70 percent of precipitation variability of Koramabad، Aligudarz & Boroujerd and 66، 45 & 58 percent of temperature variability in these stations consequently. Equations and outputs of Backward method shows that among other patterns، TSA pattern is the most effective pattern in presentation of variability of precipitation and temperature of stations. So، AMM، NTA & TNA patterns has the most roles in this variability