پترولوژي توده‌هاي نفوذي مافيك جنوب بردسكن (شمال‌ غرب لوت)

(Petrology of mafic intrusions in the south of Bardaskan (NW Lut

منطقه مورد مطالعه در جنوب بردسكن (جنوب غرب خراسان رضوي) واقع است. توده ­هاي نفوذي مافيك با سن ژوراسيك در مناطق رباط زنگيچه و لاخ برقشي پهنه كوه­ سرهنگي به داخل پي­سنگ گرانيتي و دولوميت سلطانيه تزريق شده ­اند. كاني­ هاي سنگ­ ساز شامل پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن و آمفيبول هستند. با توجه به شواهد پتروگرافي، شيمي كاني ­ها و داده ­هاي دما - فشارسنجي، آمفيبول­ ها داراي نسل­ هاي مختلف آذرين و دگرساني هستند. نتايج دما – فشارسنجي آمفيبول­، گستره­ دما و فشار را به ترتيب 545 تا 911­ ­درجه سانتي­گراد و 2/2 تا 5/8 كيلوبار نشان مي­ دهد. اين چنين دامنه گسترده دما و فشار مي ­تواند با شرايط متغير انجماد و فرايندهاي دگرساني تفسير گردد. بر اساس شيمي سنگ كل، نمونه­ هاي مورد مطالعه عمدتاً گابرو مي­ باشند. نمودارهاي عنكبوتي، شاخص ­هاي ژئوشيميايي ماگماي مناطق فرورانش را نشان مي­ دهند. بر مبناي نمودارهاي متمايزكننده جايگاه تكتونيكي، ژنز نمونه ­هاي مورد مطالعه با هر دو جايگاه فرورانش و داخل صفحه ­اي مرتبط است. بعلاوه شيمي سنگ كل نمونه­ ها با ذوب اسپينل­ لرزوليت هم ­خواني دارد. نظر به اين كه تشكيل حوضه پشت قوس سبزوار توسط فرورانش نئوتتيس به زير خرده قاره ايران مركزي شروع شده، ممكن است ماگماتيسم ژوراسيك پشت قوس منطقه بردسكن، تحت تاثير فرايند فرورانش مشابه و بالاآمدگي استنوسفري همراهي­ كننده آن در يك رژيم كششي ايجاد شده باشد.

The study area is located in the south of Bardaskan (south west of Khorasan Razavi). Mafic intrusions of Robat-e-Zangiche and Lakh Bargheshi areas from Kooh-e-Sarhangi zone have been injected into granitic basement rocks and Soltanieh dolomite. Plagioclase, amphibole and clinopyroxene are rock forming minerals. According to the petrographic evidences, mineral chemistry and thermobarometry data amphiboles have different generations of igneous and alteration types. The results of amphibole thermobarometry indicate temperature and pressure ranges of 545-911 °C and 2.2 to 5.8 kb respectively. Such wide range of calculated temperature and pressure could be interpreted by various solidification conditions and also secondary altration processes. On the basis of whole rock chemistry, the studied samples are mainly gabbro. The spider diagrams display geochemical signatures of subduction zones magma. Based on tectonic discrimination diagrams, genesis of the studied rocks is related to the both subduction and within plate settings. Furthermore, whole rock chemistry of the studied samples is compatible with spinel lherzolite melting. As the formation of Sabzevar back arc basin was probably triggered by the Neotethys subduction beneath Central Iranian microcontinent, so the Jurassic back-arc magmatism of the Bardakcan area may be affected by the same subduction process and concomitant asthenospheric upwelling in an extensional regime.