تاثير مجادلات اهل طريقت و اهل شريعت بر تحولات سياسي، اجتماعي و اقتصادي شهر كرمان در دوره قاجار از 1210 تا 1264ق

Impact of Tariqa and Sharia Disputes on Political, Social and Economic Developments of Kerman during the Qajar Period from 1210 to 1264 AH

همزمان با رقابت عناصر عشيره اي افشاريه، زنديه و قاجاريه، نزاع دو جبهه فكري شيعي اهل طريقت نعمت اللهيه و اهل شريعت به سردمداري مجتهدان اصولي در شهر كرمان تشديد يافت و به قتل مشتاق علي شاه و يكي از ابدالش انجاميد. اين دودستگي بر رخدادهاي بعدي شهر كرمان بسيار تاثيرگذار بود. قاجاريه در مرحله تثبيت كه مقارن عصر فتحعلي شاه بود، ناگزير خود را به نهادهاي شهري كه علما و روحانيون از قدرتمندترين آن ها محسوب مي شدند، نزديك كرد؛ اتخاذ اين سياست، صوفيه را در معرض فشار و تهديد قرار داد. در دوره سلطنت محمدشاه، اهل شريعت شهركرمان با اجراي شريعت، تفوق اهل طريقت را به چالشگرفتند. توضيح وقايع و بيان آثار و پيامدهاي اين دودستگي، موضوع پژوهش حاضر است. بررسي منابع و اسناد و تحليل داده هاي تاريخي، نشان از مجادله و مخاصمه اين دو گروه متنفذ شهركرمان در دوران سلطنت سه پادشاه اول سلسله قاجار دارد.

Along with competition of tribal Afsharieh, Zandiyeh and Qajar members, the fight between two intellectual Shiite sides of Sufi Ne'matollāhī and Sharia scholars leading by Principal Mujtaheds in Kerman City was escalated and led to killing of Mushtaq Ali Shah and one of his followers, Abdals. This division was highly effective on the subsequent events of the city such as the capture of the city by Aqa Mohammad Khan. Qajar, in the process of the consolidation coincident with Fath Ali Shah era, inevitably made itself close to the municipal bodies among which scholars and clergymen were considered the most powerful ones. This policy subjected Sofia to pressure and threat. During the reign of Mohammad Shah, the Sharia followers of Kerman challenged the Tariqa followers’ supremacy by the implementation of Sharia law. Explaining the events and expressing the consequences of this division is the subject of this study. Investigating the references and documents and analyzing historical data indicate the contention and conflict of these two influential groups of Kerman during the reign of the first three kings of the Qajar dynasty.