فعاليت هاي دلّالان و جُلّاس و تأثير آن ها بر بازار بر اساس منابع مغربي-اندلسي

Dallāl and Jullās: A Survey on Role of Middlemen in Middle Age Economic on the Basis of Andalusian Sources

دلالي از حرفه هاي مشروع در بازار مسلمانان بود كه محتسب بر آن نظارت مي كرد؛ دلالان به دو دسته خُرد و كلان تقسيم مي شدند. آن ها ملزم بودند در ازاي فروش كالا، تنها اجرت العمل متعارف آن را دريافت كنند و مجاز به افزايش آزادانه قيمت كالاها، كه ثبات و نظم اقتصادي بازار را بر هم مي زد، نبودند. در ميان دلالان كلان، گروهي موسوم به «جُلاس» بودند كه در كسب وكار بازاريان و ثبات اقتصادي بازار اخلال مي كردند. اين پژوهش درصدد است نقش دلالان و جلاس را در بازارهاي مغرب و اندلس در سده هاي ميانه بررسي كند. نتيجه اين پژوهش نشان مي دهد كه جلاس، بر خلاف دلالان، به منظور كسب سود بيشتر، با سوء استفاده از شرايط اقتصادي جامعه و عدول از هنجارها و ارزش هاي اخلاقي، موجب اخلال در كسب وكار و بي ثباتي بازار مي شدند. مقابله با اين گروه يكي از وظايف اصلي صاحب السوق بود كه متعهد بودند با ايجاد ارتباط درست ميان بازاريان و واسطه گران و نظارت دقيق و مستمر بر دلالان، از اقدامات و ارتباطات ناشايست آنان، به ويژه همكاري با محتكران، و دستيابي به سودهاي گزاف و مخل بازار ممانعت كنند.

The work of middleman (Dallāl) was legal in Islamic middle age but under supervision of the market inspector (Muḥtasib). Even a wholesaler or a retailer was obligated to earn just regular interest، and raising the prices which leads to economic instability was disallowed. There was a group، among the middlemen، called “Jullās”، who disrupts economic stability in Bazar. This study examines the role of so-called Dallāl and Jullās in Morocco and Andalusia in the Middle Ages. The findings show that Jullās، in order to earn more profit، used illegitimate methods in violation of the established laws; even they didn’t respect the social norms. It was the duty of master of the market (sāḥib al-sūq) to oppose this group and hoarders، to control economic activities in Bazar properly.