جايگاه مهاجران ايراني در تاريخ نگاري منظوم عثماني در عصر فتوح و شكوه (918-972ق)

(The Status of Iranian Immigrants in Ottoman Poetic Historiography during the Age of Glory (1512- 1566 AD

حكومت عثماني در عصر اقتدار و شكوه، (دوره حكومت سليم اول و سليمان قانوني)، از جنبه هاي گوناگون به شكوفايي رسيد. تحول و توسعه در زمينه ادبيات و تاريخنگاري يكي از جنبه هاي شكوفايي علمي در اين دوره بود. نگارش آثار ادبي و تاريخي در اين دوره افزايش يافت و گونه هاي ادبي جديدي ايجاد شد. بنابر يافته هاي پژوهش حاضر، مهاجران ايراني حاضر در قلمرو عثماني، از جمله عوامل مهم در ايجاد اين تحولات ادبي بودند. نخبگان مهاجر ايراني، به شكل رسمي و غيررسمي به خلق آثار منظوم تاريخي پرداختند. آنها ضمن سرايش شهنامه هاي عثماني و ايجاد سبك ادبي جديد در تاريخنگاري عثماني، به بزرگ نمايي حكومت عثماني و افزايش مشروعيت آن كمك كردند و آثاري در مدح مقامات حكومتي و كوچك نمايي وقايع بحران آفرين در اين دوره پرداختند. از اين رو نخبگان منظومه سراي ايراني در كنار ديگر نگارندگان تاريخ عثماني، به تحول و پيشرفت تاريخنگاري عثماني در عصر سليم اول و سليمان قانوني ياري رسانند؛ تحول و پيشرفتي كه از جلوه هاي شكوه اين حكومت در عصر اقتدار بود.

In its age of glory، which was coincided with the rule of selīm I and Süleymān the Magnificent، the Ottoman rule progressed in various aspects. The development of literature and historiography was one of these aspects which were accompanied with an increase in the number of historical works and creation of literary genres in this period due to several factors. This study shows that Iranian immigrants، whose number increased during this period، were one of these factors. Writing poetic historical works، these elites worked in this field in officials and non-official forms. Iranian immigrants wrote Ottoman Shahnamehs (the book of Ottoman kings) and created a new literary genre in Ottoman historiography which contributed to the legitimacy of the government. These activities show that Iranian poets alongside Ottoman historians helped evolution and development of Ottoman historiography during the rule of selīm I and Süleymān the Magnificent. This development was one of glorious and magnificent symbols of Ottoman government during the age of authority.