تحليل حقوقي «قطعنامۀ 2231 شوراي امنيت» و بررسي رابطۀ آن با «برجام»

Legal Analysis of Security Council Resolution 2231 and Its Relationship with the JCPOA

ارتباط ميان برنامۀ جامع اقدام مشترك و قطعنامۀ الزام‌آور 2231 شوراي امنيت نشان مي‌دهد كه برجام موافقت‌نامۀ نزاكتي بين‌المللي است. اگر برجام موافقت‌نامۀ نزاكتي بين‌المللي دانسته شود براي پاسخ به اين پرسش كه ارتباط اين سند 167 صفحه‌اي با قطعنامۀ 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد چيست؟ تحليل اين قطعنامه را مي‌طلبد. لحن قطعنامۀ يادشده نه‌تنها تهديدآميز نيست، بلكه نشانگر رابطه‌اي مطلوب في‌مابين طرفين است. در اين قطعنامه، بر خلاف ديگر قطعنامه‌هاي فصل هفتم در ابتداي متن قطعنامه اشاره به فصل هفت ديده نمي‌شود. رويۀ غالب شوراي امنيت اين‌گونه است كه وقتي در نظر دارد ذيل فصل هفتم منشور ملل متحد قطعنامه‌اي صادر كند در همان مقدمۀ سند اعلام مي‌كند كه تمامي اين قطعنامه در چارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد صادر شده است. به‌تازگي چندين آزمايش موشكي از سوي ايران شكل گرفته كه ديدگاه‌هاي متفاوتي را درخصوص نحوۀ تفسير پيوست دوم قطعنامه به وجود آورده يا به عبارت بهتر، رابطۀ بين قطعنامه با برجام را برجسته كرده است. در اين نوشتار درخصوص رابطۀ بين قطعنامۀ 2231 شوراي امنيت و برجام مداقه شده است و تأكيد مي‌شود با اينكه برجام به طور كامل ضميمۀ قطعنامه شده است و به نظر مي‌رسد تأييد قطعنامه، تأييد برجام است، اما برجام و قطعنامه دو سند مجزا هستند و تأييد برجام الزاماً به معناي تأييد قطعنامه نيست. برجام و قطعنامۀ شوراي امنيت داراي ماهيت مجزا و در عين حال مرتبط و تأثيرگذار در يكديگرند. درنهايت اينكه به تجويز مادۀ 103 منشور ملل متحد در صورت وجود تعارض تعهدات بين موافقت‌نامه‌هاي بين‌المللي و تعهدات ناشي از منشور از جمله تعهدات ناشي از قطعنامه‌هاي شوراي امنيت، تعهدات دستۀ دوم برتري دارند.

Considering the JCPOA as a gentlemen agreement, this article aims to analyze United Nations Security Council Resolution 2231 (2015), endorsing the comprehensive solution to the Iranian nuclear issue reached in Vienna on 14 July 2015. Therefore, the non-binding nature of the JCPOA demands an analysis of the relationship between this document and the Resolution. Unlike Chapter VII resolutions of the SC, the language of the 2231 Resolution is soft and there is no mentioning of Chapter VII therein. The practice of the Council demonstrates that when it issues a chapter VII resolution, the Council expressly would state that its resolution is in accordance with Chapter VII. Iran has recently conducted some missile tests raising different views regarding annex two to the Resolution, i.e., it has highlighted the connection between the Resolution and the JCPOA. Despite the fact that the JCPOA is annexed to the Resolution, they constitute two different instruments. While the approval of the Resolution means approval of the JCPOA, the reverse is not true. Finally, under Article 103 of the UN Charter, in case of conflict between obligations of States under the Charter with those of other international agreements, the former shall prevail.