معامله اتهام در حقوق كامن لا و نهادهاي نزديك به آن در دادرسي كيفري ايران

Plea Bargaining in Common Law and Similar Institutions in Criminal Procedure of Iran

ارتكاب جرم به عنوان رفتار ناقض نظم عمومي، واكنش عمومي را در همه جوامع بر مي ­انگيزد و به محض كشف آن تعقيب متهم به جرم از سوي دادستان به عنوان نماينده جامعه مطرح مي­گردد. در اين بين، گاه در دادرسي كيفري كشورهاي مختلف، لحاظِ مصالحي همچون پيشگيري از تورُّم پرونده­ هاي كيفري، پيشگيري از آسيب ­هاي حاصل از زندان در خصوص مرتكبان جرايم سبك، جلب رضايت بزه ديدگان، اختصاص منابع و امكانات دستگاه عدالت كيفري به جرايم سنگين و مرتكبان حرفه­ اي و ... سبب ايجاد نهادهايي در دادرسي كيفري شده كه موجد اختيار دادستان به عنوان نهاد تعقيب در اين امر گرديده است. در حقوق كامن ­لا، معامله اتهام مصداق بارز اين مصلحت ­انديشي است. سير تقنيني كشورمان نشان مي­ دهد كه قانونگذار كيفري با پيش­ بيني تعليق تعقيب، تمايل خود را به لحاظ مصلحت در دادرسي ­هاي كيفري نشان داده است. اين رويكرد در قانون جديد آيين دادرسي كيفري مصوب 1392 با پيش ­بيني تأسيساتي همچون تعليق تعقيب و بايگاني پرونده تقويت شده است. گرچه تأسيسات مذكور تفاوت­ هايي با معامله اتهام انگليسي-آمريكايي دارد، اما، از برخي جهات همچون هدف و آثار داراي وجوه تشابه مي­ باشند.

Committing crimes as acting violate public order, cause public response in all societies and as soon as its detection, prosecutor as a representative of the public interest starts to prosecute the accused. In the meantime sometimes in criminal procedure of different countries, for protect some interests such as prevention of inflation of criminal cases, prevention of damages from prison to the perpetrators of minor crimes, satisfaction of victims, allocation resources of the criminal justice system to the serious crimes and Professional perpetrators and ..., create institutions that generate the discretion for prosecutor in the criminal prosecution. In common law, plea bargaining is a clear example of this expediency.The legislative history of our country indicates that criminal legislators exhibit tendency to respect interest in criminal procedure with providing suspension of prosecution. This approach in the new Code of Criminal Procedure Act, adopted in 2014with providing institutions like closing the case and suspension of prosecution is strengthened. Although, these institutions are differences to Anglo- American plea bargaining, in some ways, as the purpose and effect have similarities.