وضعيت حقوق شهروندي امام هادي(ع) در عصر خلفاي عباسي

ظهور مفهوم حقوق شهروندي را مي توان مصادف با پيدايش نخستين حكومت ها دانست. حكومت ها اعتبار خود را از شهروندان مي گيرند و در مقابل شهروندان خود، داراي مسئوليت هايي مي باشند. حقوق شهروندي، خود داراي سه شعبه: حقوق مدني، حقوق اجتماعي و حقوق سياسي مي باشد. امامان شيعه نيز همانند تمامي انسان ها و به عنوان حاكمان الهي و از طرفي، مردمان عادي، داراي حقوقي اجتماعي، از جمله، حقوق شهروندي بوده اند كه تاريخ نمايانگر سلب شدن بخش اعظمي از اين حقوق، از آنان است. در اين مقاله، برآنيم كه وضعيت حقوق شهروندي امام هادي را در زمان خلفاي عباسي مورد نقد و بررسي قرار دهيم كه به علت طولاني نشدن مباحث، فقط پيرامون حقوق مدني كه مهمترين جزء حقوق شهروندي است به بحث و گفتوگو خواهيم پرداخت و در اين راستا، از روش تحليلي و استنادي و استفاده از منابع كتابخانه اي و جستوجو در پايگاه هاي علمي بهره برده ايم. هدف ما از اين مقاله، بيان اين مطلب و اثبات اين نكته است كه امام هادي نيز همانند ديگر امامان شيعه، از اين حقوق الهي و همگاني به بدترين وجه محروم شده و در سخت ترين شرايط، حيات اجتماعي خويش را به اتمام رسانده اند. در پايان نيز با توجه به مستندات و مطالب موثقي كه ارائه شده، اين نتيجه گرفته شده است كه حاكمان ظالم عباسي، از كوچكترين ظلمي در حق ايشان كوتاهي ننموده و به بدترين صورت، ايشان را از حقوق شهروندي، مدني و اجتماعي خويش محروم ساخته اند