بررسي زمين باستان شناسي براي منشأيابي سنگ هاي استفاده شده در ساخت بناهاي ساساني شهر بيشاپور

سلسله ساساني كه نام شان را از ساسان بزرگ پارس و موبد موبدان معبد آناهيتا در استخر گرفته اند، از سده سوم تا سده هفتم ميلادي در ايران حكومت كردند. مهم ترين ابنيه اين دوره را كاخ هاي عظيم و باشكوه شاهان تشكيل مي دهد. شهر بيشاپور ازجمله مهم ترين شهرهاي دوره ي ساساني محسوب مي شود كه در شهرستان كازرون واقع است. در طي يك بررسي باستانشناسي در اطراف جاده باستاني و سنگ فرش مربوط به عصر ساساني واقع در منطقه كوهستاني موسوم به كتل دختر در شرق شهرستان كازرون، آثار و بقاياي چند توده ي سنگي از عصر ساساني به دست آمده كه بر اساس بررسي و تحقيقاتِ باستان شناسان اداره ميراث فرهنگي شهرستان كازرون، مشخص شد كه اين دو مكان به عنوان معدن سنگ مورد استفاده قرار مي گرفته اند. سنگ از جمله مصالحي است كه براي ساخت بناهاي بيشاپور استفاده شده است. با توجه به اينكه در بيشتر موارد بررسي هاي باستان شناختي بر شواهد مادي استوار است، بنابراين شناخت هرچه بهتر اين داده ها و تفسير آن ها با استفاده از علوم ميان رشته اي ضرورت مي يابد. بر همين اساس، در اين پژوهش ابتدا بررسي ميداني و نمونه برداري از سنگ هاي مورد استفاده در ساخت بناهاي بيشاپور صورت گرفته است و پس از نمونه برداري از بناهاي بيشاپور، به مقايسه نمونه هاي اخذ شده از ساير معادن سنگ شناسايي شده (بر پايه ي روش هاي آزمايشگاهي) براي پي بردن به منبع احتمالي استخراج سنگ ها پرداخته شده است. براي دست يابي به اين امر، روش هاي آزمايشگاهي مطالعه مقاطع نازك سنگ ها، و همينطور آناليز XRD و XRF به كار گرفته شد و با انجام آزمايش ها مشخص شد كه سنگ هاي معادن و بناهاي دوره ي ساساني بيشاپور (كاخ والرين، معبد آناهيتا و برج و باروها) جنس، تركيبات و ساختار مشابه ي دارند.