بررسي و مطالعه سير تحول نظميه در دوره پهلوي اول (از كودتاي 1299 ه.ش تا جنگ جهاني دوم)

مقاله حاضر درصدد است تا به بررسي و مطالعه سير تحول نظميه در عصر پهلوي اول از زمان كودتاي اسفندماه 1299 ه.ش تا جنگ جهاني دوم بپردازد. بدين منظور، ضمن بهره گيري از روش تاريخي به دنبال پاسخ گويي به اين پرسش اساسي است كه نظميه در عصر پهلوي اول چه تحولاتي يافته است؟ يافته هاي پژوهش حكايت از آن دارد كه پس از كودتاي سوم اسفندماه 1299 ه.ش، رضاخان تلاش نمود براي تحكيم قدرت خويش، تمام مراكز قدرت را يكپارچه نمايد. بدين منظور، رضاخان با اخراج افسران سوئدي، محمد درگاهي را كه در وفاداري به وي هيچ حدوحصري نمي شناخت، به رياست نظميه منصوب نمود. وي نيز زمينه را براي صعود نهايي رضاخان به سلطنت فراهم ساخت. پس از ايجاد سلسله پهلوي، رضاشاه با توجه به ماهيت نظامي-پليسي حكومت خود، به تقويت نظميه پرداخت. در اين دوره، تحولات گوناگوني در رابطه با نظميه رُخ داد كه تغييرات در ساختار و سازمان آن، تاسيس دانشكده افسري و آموزش نوين كاركنان، جذب امكانات مالي و افزايش تعداد كاركنان، تصويب قوانين جديد و غيره ازجمله آنها به شمار مي رود. از اين رهگذر است كه يك سازمان نظميه مملكتي كه داراي تشكيلات و اصول نوين بود، براي نخستين بار در تاريخ ايران به وجود آمد.