اوضاع امنيتي، انتظامي و اقتصادي مرز شرقي ايران (خراسان) در آستانه ورود سلجوقيان

دولت مركزي غزنوي، باوجود امپراتوري قدرتمند، در اواخر حكومت خود در خراسان، با مشكلات بسياري مواجه بود و در اين ميان خطر حضور تركان سلجوقي براي غزنويان، تهديد بسيار مهمي بود. بررسي ابعاد امنيتي، انتظامي و اقتصادي شهرها ازجمله خراسان به عنوان يكي از مباحث محوري در تاريخ، در اين دوران داراي اهميت است. غزنويان در انطباق دادن سياست هاي خود با علايق اقتصادي و سياسي خراسان ناموفق بودند. هزينه سنگين دربار غزنوي سبب اخاذي مبالغي هنگفت از رعايا و مصادره اموال ثروتمندان توسط محصلان مالياتي دستگاه غزنوي ميگرديد. از طرفي گروه هاي فشار كه در دشت هاي ماوراءالنهر در پي دست يابي به چراگاه هاي مناسب و فرار از دست غارتگري هاي غزان بودند؛ خراسان را مامن اميال خود قرار دادند. پرسش اساسي پژوهش حاضر اين است كه هنگام ورود سلجوقيان به مرزهاي شرقي ايران به ويژه خراسان، وضعيت امنيتي، انتظامي و اقتصادي اين سرزمين چگونه بوده است؟ اين مقاله به روش توصيفي- تحليلي و با استناد به منابع تاريخي نشان مي دهد كه با توجه به هرج ومرج هاي ناشي از حمله هاي تركمن ها به خراسان و همچنين درگيري هاي درون حكومتي غزنويان، اوضاع امنيتي و انتظامي خراسان در اين دوران نامناسب بوده و آسيب هاي مختلفي همچون عدم وجود امنيت در شهرها و راه هاي ارتباطي و تجاري، بيكاري، عدم احترام به حق مالكيت، فساد، احتكار، قحطي، گرسنگي، از بين رفتن زمين هاي كشاورزي و بازارها را مي توان به عنوان مهم ترين آسيب هاي اقتصادي در خراسان به هنگام ورود سلجوقيان ياد كرد.