نقش تاريخي ايلات افشار و بچاقچي در شكل گيري «گليمِ پيچ باف» در ولايت كرمان

Historical Role of Afshar and Bichaghchi Tribes in Formation of Pichbaf Kilim Rug in Kerman Province

«گليم پيچ باف» در ولايت كرمان از دست بافته هاي عشايري است كه در بين بافندگان شهرستان هاي سيرجان، بافت و بخش هايي از جيرفت رايج گرديده و از مفاخر فرهنگي اين نواحي است. اين سوال پيش مي آيد كه اين شيوه ي بافندگي چگونه در ولايت كرمان شكل گرفته است و سابقه ي تاريخي آن به چه دوره اي مي رسد؟ براساس منابع تاريخ محلي، مهم ترين ايلات در توليد «گليم پيچ باف» در ولايت كرمان، ايلات افشار و بچاقچي بوده اند كه در سده هاي گذشته از ولايت آذربايجان به ولايت كرمان مهاجرت كرده اند. بر اساس منابع تاريخ فرش، مناطق آذربايجان، قفقاز و آناتولي مراكز قديمي اين شيوه ي بافندگي گليم محسوب مي شوند. فرض مقاله بر اين است كه رايج شدن شيوه ي پيچ بافي گليم در ايلات افشار و بچاقچي با حضور آنها در مقطعي از تاريخ در مراكز مزبور ارتباط مستقيم دارد. شيوه ي پيچ بافيِ گليم در طي پانصد سال گذشته توسط ايلات افشار، بچاقچي و شول در ولايت كرمان به كار رفته و با هنر بومي مراكز بافندگي در اين استان عجين گشته است. «گليم پيچ باف» با خلاقيت و نوآوري بافندگان اين ناحيه طي دهه هاي گذشته با نام «گليم شيريكي پيچ» مطرح گرديده و نقش مهمي در فرهنگ و اقتصاد اين منطقه بر عهده داشته است. عدم وجود تاريخچه ي متقني از اين دست بافته و اشارات كوتاه و گاهي ابترِ برخي منابع در اين زمينه و عدم تطبيقِ علمي آنها با منابع تاريخي، اين وظيفه را فرض كرد كه با روش تحقيق تاريخي با استفاده از منابع تاريخ ملي، محلي و منابع تاريخ فرش اين پژوهش تدوين گردد.

Bichaghchi kilim rug in Kerman province is amongst tribal knitting which is common between provinces of Sirjan, Baft and parts of Jiroft and is one of the cultural glorious of these areas. The question is that how this method of knitting had been formed in Kerman province and what is its historical background. According to local history sources, Afshar and Bichaghchi tribes which had migrated from Azerbaijan to Kerman in previous centuries were the most important tribes that produced Pichbaf kilim rug in Kerman province. According to carpet history sources, Azerbaijan, Caucasus and Anatolia were the ancient centers for this method of knitting. The hypothesis of this article is that fostering of Pichbaf kilim rug’ method between Afshar and Bichaghchi tribes in a certain juncture in history had related to these aforementioned areas. The method of screw knitting of kilim rug had been used by Afshar, Bichaghchi and Shul Tribes in Kerman province and ingrained with the art of native centers. Pichbaf kilim rug have been introduced by creativity and innovation of knitters of this area as the Shyryky screw kilim rug and played an important role in culture and economy of this area. The lack of valid history of this knitting, brief and incomplete mentions in some sources and their scientific incongruity with historical sources is the main reason for doing this research based on national and local carpet sources.