جنگ جهاني اول و چگونگي بازنمايي آن در سينماي ايران

First World War and Its Representation in Iranian Cinema

رويدادهاي مربوط به جنگ جهاني اول در ايران و نتايج اجتماعي و سياسي آن همواره مورد توجه هنرمندان ايراني معاصر بوده است كه در اين ميان سينماي داستاني ايران تنها چند دهه است كه ساخت فيلم هاي تاريخي با موضوع ايران در جنگ جهاني اول را تجربه مي كند. اين تحقيق مي كوشد نخست با تحليل رابطه سينما و تاريخ از منظر رابرت اي رُوزِنستون، ويژگي هاي پژوهشي اين نوع آثار سينمايي و چگونگي دست يابي به نوعي تحليل تاريخي به كمك سينما را تشريح كند. سپس به بررسي محتوايي فيلم هاي تاريخي ايراني مربوط به جنگ جهاني اول پرداخته و ويژگي هاي مفهومي آن ها را بررسي كند. اين پژوهش نشان مي دهد كه موضوع ايران در جنگ جهاني اول در سينماي قبل از انقلاب موضوعي فراموش شده بود كه پس از انقلاب اسلامي به ابزار بياني مهم براي تبيين مقاومت تاريخي و بيگانه ستيزي ايراني تبديل مي شود. اين نوع رويكرد به دلايل ايدئولوژيك با تاكيد بر برخي از موضوعات پس از سه دهه از ظهور سينماي تاريخي و آسيب شناسي آن، به طرح موضوعات جديدي در اين نوع از فيلم هاي تاريخي مي پردازد.

Events of the First World War and its socio-political consequences have always been considered by contemporary Iranian artists. Iranian cinema had experienced making historical movies with the subject of Iran in First World War in recent decades. The aim of this research is to analyze the relation of cinema and history from Robert A. Rosenstone point of view. Then this article will study the content of Iranian historical movies related to the First World War and peruse their conceptual characteristics. This research shows that the issue of Iran during the First World War had been a forgotten subject in Pre-revolution cinema and it had became and important expression tool for representation of Iranian historical resistance and encountering with strangers. This approach propounds new subjects on these historical movies based on ideological reasons with an emphasis on some subjects after three decades of the emergence of historical cinema and its pathology.