تصوير زن ايراني در سفرنامه هاي فرانسويان از اوايل دوره قاجار تا انقلاب مشروطه بر اساس نظريه بازنمايي استوارت هال

Expression of Iranian Woman in French Travel Literature from the Eve of the Qajar Period until the Constitutional Revolution based on the Stuart Hall’s Reception Theory

سفرنامه نويسان فرانسوي عصر قاجار در گزارش هاي خود، به مساله ي زنان توجه ويژهاي نشان داده اند. از آنجايي كه زنان شهري كاركردي متفاوت با زنان روستايي در ايران داشتند، اين موضوع بازتابي جدي در سفرنامه هاي آنان داشت. پژوهش حاضر، با استفاده از نظريه ي بازنمايي استوارت هال و روش توصيفي ـ تحليلي تلاش دارد به اين پرسش پاسخ دهد كه نگرش سفرنامه نويسان فرانسوي نسبت به زنان ايران در دوره قاجار چگونه بوده است؟ در پاسخ مي توان اين مدعا را مطرح كرد كه دو نگرش كلي در مقوله ي زن از اين سفرنامه ها قابل استنباط است: نگرش تحسين آميز و ديگر، نگاه شرق شناسانه نسبت به زن ايراني. نگاه نخست، بيشتر مثبت و نگاه دوم تا حدودي منفي است. يافته هاي ديگر پژوهش نشان مي دهد كه هرچند سياحان فرانسوي در سفرنامه هايشان، زن ايراني را از جهات متعددي مورد توجه و گاه آنان را مورد ستايش قراردادهاند و توصيف هاي آنان با توجه به محدوديت هايشان در مطالعه ي زنان جامع بوده است؛ ولي در بازنمايي اين مولفه ها چندان موفق عمل نكرده اند.

The issue of women have special importance in French travel literature of Qajar period. As urban women in Iran had different function from rural women, this issue had a serious reflection on these travel literatures. The aim of this research is to answer this question in a descriptive – analytical method based on Stuart Hall’s “Reception Theory” that what was the attitude of French travelers towards the Iranian women during Qajar Period? For answering this question two general attitudes can be deducted: Laudatory attitude and Orientalism attitude towards Iranian women. The first attitude is rather positive and the second is almost negative. Other findings of this research show that although French travelers had praised the Iranian women from various aspects and their description were due to their limitation for studying the women, but they were not successful in representation of these components.