بررسي مولفه‌هاي فرهنگي تاثيرگذار بر تاريخ‌نگاري ابو علي مسكويه رازي (421-325 ق.)

Study on the Effective Cultural Components of Abu Ali Miskawayh’ Historiography (325-421 AH./937-1030 AD.)

شناخت مولفه‌‌‌‌هاي فرهنگي تاثيرگذار بر ‌‌‌تاريخ‌نگاري مسكويه، مستلزم آن است كه وي را نه صرفا در پيوند انتزاعي با حكمت عملي، بلكه در پيوند انضمامي ‌با بستر تاريخي يعني از منظر فرهنگي و پايگاه سياسي و اجتماعي‌ وي به عنوان درباري تحليل كنيم تا ‌‌‌تاريخ‌نگاري او را در اين مناسبات درك كنيم. بر اين اساس در مقاله حاضر، از نظريه ‌‌‌تاريخ‌گرايي نوين استفاده شده است. مطابق اين نظريه، منتقد تاريخي در خوانش متون، دنبال كشف علل و داده‌هاي جديد نيست، بلكه در پي تفسير و شناخت دلالت‌هاي فرهنگي در متن ‌‌‌تاريخ‌نگاري است. مسكويه به عنوان كاتب، فيلسوف يا مورخ، لاجرم جزيي از فرهنگ دوره است كه «تجربه زيسته» او بايد در درون آن شناخته شود. بر اساس يافته‌‌‌هاي مقاله حاضر،‌‌‌ تاريخ‌نگاري اين مورخ عصر آل بويه، متاثر از مولفه‌‌‌هاي فرهنگي در هم تنيده شامل «تجربه سنت و تقرب به دربار»، «فرهنگ دبيري» و «فرهنگ اندرزنامه‌اي و حكمت عملي» در پيوند با قدرت بوده است. مقاله حاضر گامي ‌اوليه در اين راستاست.

In order to recognize the effective cultural components of Miskawayh’s historiography, he not only should be analyzed in relation with practical wisdom, but also in relation with historical context such as cultural perspective and his political and social status as a courtier and understand his historiography in this relation. Accordingly, the theory of new historicism is used in this article. According to this theory, a historical critic is not looking for discovering new causes and facts in reading texts, but also looks for interpretation and understanding of cultural implication in historical text. Miskawayh as a scriber, philosopher or historian is part of the culture of the period which his “lived experience” should be recognized through it. According to the findings of present article, historiography of this Buyids historian is influenced from interwoven cultural components including “the experience of tradition and nearness and approaching to the court”, “the culture of secretary” and “culture and practical wisdom” in connection with the power. Present article is the first step in this regard.