كليدواژه :
قاجاريه , كردستان , شيخيه , خاندان اردلان , امان الله خان دوم
چكيده فارسي :
خاندان اردلان يكي از خاندان هاي حكومتگر در منطقه كردستان بود كه به سبب عوامل متعدد فرهنگي و تاريخي، ضمن امتناع از پذيرش مذهب رسمي تشيع، اطاعت از صفويه را پذيرفت و تا اواخر قاجاريه، اعضاي اين خاندان تابع حكومت مركزي بودند. اگرچه ساكنان منطقه بر مذهب شافعي باقي ماندند، ولي خاندان والي از اواسط عهد صفوي به بعد مذهب شيعه را پذيرفتند. آخرين والي اردلان، امان الله خان دوم (حك: 1265-1284 ق)، كه از طرف مادر قاجاري بود، به شيخيه گرويد و براي مدتي (هرچند كوتاه) سنندج را به يكي از مراكز تبليغات شيخيه مبدل ساخت. اين پژوهش به روش تاريخي، ضمن بررسي روند حضور شيخيه در كردستان، علل همراهي امان الله خان دوم با شيخيه و همچنين پيامدهاي اين قضيه را مورد بررسي قرار داده است. اين مقاله نشان مي دهد كه همراهي امان الله خان والي با شيخيه در نتيجه عوامل و انگيزه هاي مختلف سياسي، شخصي و خانوادگي بوده است. حضور و فعاليت شيخيه در كردستان، براي ترويج عقايد خود، قريب به سه سال به طول انجاميد. در نتيجه گرايش والي به شيخيه، همدلي ميان ساكنان كردستان با وي از ميان رفت و روابط والي با دولت مركزي نيز تحت تاثير قرار گرفت. سرانجام اين امر به زوال زودرس حكومت اردلان كمك كرد.
چكيده لاتين :
Ardalan's family was one of the ruling families in the Kurdistan region, which, due to numerous cultural and historical factors, refused to accept the official Shi’a religion, accepted the Safavid obedience, and the members of this family were subordinate to the central government until the late Qajar. Although the inhabitants of the area remained on Shafi’i’s religion, the governor's family accepted the Shi’a religion from the middle of the Safavid period. The last governor of Ardalan, Amanullah Khan II (1265-1284 AH), was a Qajar from his mother, converted to Sheikiah, and for some time (though short) turned Sanandaj into one of Sheykhieh's propaganda centers. This historical research, while investigating the presence of Sheykhieh in Kurdistan, has examined the causes of the accompaniment of Amanullah Khan II with Sheykhieh, as well as the implications of this theorem. This article shows that the accompaniment of Amanullah Khan to Sheykieh was due to various political, personal and family motives. The presence and activity of Sheykhieh in Kurdistan lasted nearly three years to promote their ideas. As a result of the governor's inclination to Sheykhieh, sympathy between the residents of Kurdistan and his relationship with the central government were also affected. Eventually, this contributed to the early decline of Ardalan's rule.
