پارادكس تصوف نزد اساتيد و شاگردان ملاصدرا

در آثار ملاصدرا دو نحو تلقي و برخورد با تصوف وجود داردكه خلاف عادت(پارادكس)مي نمايد.وي از طرفي در ردو انكار تصوف سخن مي گويد و آن را تخطئه مي كند،و از طرف ديگر از آن دفاع مي كند.اين امرتنها منحصر به ملاصدرا نيست بلكه از اوصاف دوره صفويه است كه تصوف حقيقي رايج(كه آن را مي توان تصوف صفوي ناميد)درقياس با تصوف حقيقي (تصوف علوي)رد مي شود،چنان كه در آثار بسياري ديگر از عالمان ،عارفان وفيلسوفان آن عصر در ايران،از جمله اساتيد وشاگردان ملاصدرا نيز مشهود است. اين گونه تلقي حاصل تحولي است كه در دوره صفويه در فهم تصوف و نيز تشيع ايجادشده و اثر آن تاكنون درتاريخ ايران برجاي مانده است.آنچه در اين مقال مي آيد،شرح و بررسي اين مطلب و ،به ويژه،موضع ملاصدرا و بعضي استادان و شاگردان وي در اين باب است،ولي پيش از آن بايد مقدماتي تاريخي را ذكر كنيم.