الهام و معرفت در فلسفه ي سقراط و افلاطون

در نوشته هاي افلاطون، از مجموعه ي دريافت هاي غيبي يا الهام هاي گوناگوني ياد مي شود كه سروش ايزديِ سقراط (يا دايمونيون)، نداي رؤياهاي سقراط، و غيب گوييِ كاهنان و شاعران را در بر مي گيرد. روايت افلاطون از برخورد سقراط با نداهاي غيبي اش حاكي از آن است كه اين نداها هشدارهايي ست كه سقراط را بر اساس حكمت الهي هدايت مي كند؛ ولي هيچ گاه او را از سرچشمه ي معرفتي خود آگاه، و از جست وجوي معرفت به روش فلسفي بي نياز نمي سازد. غيب گويي هاي شاعران و پيشگويان نيز از جانب ايزدان به آنان الهام مي شود؛ ولي آنان در حال دريافت الهام بي خويشتن و شيدايند و از آنچه مي گويند آگاه نيستند. اين غيب گويي ها هشدارها و راهنمايي هايي بسيار حياتي در موقعيت هاي خاص براي مردمان به ارمغان مي آورد؛ ولي آنان را در معرفت ايزدان سهيم نمي سازد. بنابراين، از ديدگاه سقراط و افلاطون الهام، منشأ ايزدي دارد و پيام ها و رهنمودهاي ارزشمندي براي آدميان به همراه مي آورد و آنان را در رويارويي با مسائل و مشكلات ياري مي رساند؛ ولي هيچ گونه الهامي، معرفت والا و راستيني را كه فيلسوف مي جويد، براي او حاصل نمي آورد.