ارزيابي و تحليل گسترش فـضائي كلانشهر تبريز با استفاده از تصاوير ماهواره اي چند زمانه

Assessment and Analysis of Spatial Expansion of Tabriz Metropolitan Using Multi Temporal Satellite Images

گسترش كلانشهر تبريز باعث شده بخش وسيعي از با ارزش ­ترين اراضي بلافصل شهرها به زير ساخت ­و ­ساز برود. بنابراين اين تحقيق كاربردي تجربي با هدف بررسي پراكنش شهري و تغييرات كاربري اراضي در محدوده كلانشهر تبريز با استفاده از تصاوير ماهواره­ اي لندست براي يك مقطع 27 ساله و با استفاده از تكنيك طبقه ­بندي شي گرا صورت گرفته است. در اين مقاله با اتكا به روش تحقيق تاريخي علي با اخذ تصاوير ماهواره ­اي چندزمانه لندست 5 و 7 از سازمان زمين­ شناسي امريكا و استفاده از تكنيك­ هاي پردازش تصاوير ماهواره­ اي شي ­گرا تغييرات كاربري اراضي در مقطع زماني 2011-1984 با تأكيد بر گسترش فضائي كلانشهر تبريز مورد ارزيابي قرار گرفته است. بر اساس نتايج حاصله مقدار مساحت كلانشهر تبريز (مادر شهر تبريز و شهرهاي اقماري) از 7220/34 هكتار در سال 1984 به 22346/82 هكتار در سال 2011 رسيده است. مساحت قابل توجهي از توسعه اخير بر روي اراضي زراعي و باغي صورت گرفته كه كاهش 6470 هكتاري كاربري­ هاي مذكور لزوم مديريت توسعه آتي شهرها با سياست ­هاي انبوه­ سازي و بلندمرتبه ­سازي (شهر فشرده)، استفاده از زمين­ هاي باير و خالي موجود در داخل شهر (توسعه ميان­ افزا)، هدايت سمت توسعه شهر در جهاتي غير از زمين­ هاي كشاورزي محدوده را مي طلبد.

Tabriz metropolitan expansion has caused a large valuable land to go under construction. Therefor, this applied and experimental research was done to achieve goal investigation urban sprawl and land use changes in Tabriz metropolitan using multi temporal satellite images in 27 years period by object-oriented classification technique. This paper also based on historical and causal methodology evaluated spatial development of Tabriz metropolitan in 1984-2011 using multi temporal Landsat 5 and 7 images that obtained from U.S. Geological Survey organization and object oriented image processing techniques. The Results showed that the area of Tabriz metropolitan changed from 7220.34 hectares in 1984 to 22346.82 hectares in 2011. Considerable area of the recent development is located on agricultural and garden land that decreased 6470 hectares of mentioned land use needs management of urban future growth using mass building production, high-rise building production policies(compact city), using Bare land in the urban(infill development), urban development directed in other direction of agricultural land.