استفاده از روش ويكور براي سنجش تناسب اراضي براي كشت زعفران در محيط ساج (مطالعه موردي شهرستان ملاير)

(Land Suitability Assessing for Saffron Cultivation Based on Using Vikor Method in GIS (Case Study Malayer City

اقليم، توپوگرافي و كاربري اراضي از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي محيطي هستند كه استعداد و قابليت توليد محصول زراعي در يك منطقه به آن­ها وابسته است. در اين تحقيق با استفاده از داده‌هاي اقليمي از قبيل دما، بارش، تعداد روزهاي يخبندان و ساعات آفتابي و رطوبت نسبي مربوط به مراحل فنولوژيكي رشد زعفران و داده‌هاي منابع زميني از قبيل لايه‌هاي توپوگرافي و كاربري اراضي كه با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست 8 مربوط به تاريخ 28/2/1392 در شهرستان ملاير تهيه‌شده، براي ارزيابي تناسب اراضي مستعد كشت زعفران در سطح شهرستان ملاير استفاده شده است. مطالعه و بررسي هر يك از آن­ها در رابطه با نيازهاي اقليمي و اكولوژي زعفران صورت گرفته است. با تعميم داده‌ها به سطح، و پردازش آنها با استفاده از فن­آوري GIS لايه‌هاي اطلاعاتي مربوط به هر يك از آن­ها تهيه شد. به­ منظور اولويت‌بندي و ارزيابي معيارها و لايه‌هاي اطلاعاتي در رابطه با هم و تعيين وزن آن­ها از روش تحليل تصميم‌گيري چندمعياره (MCDM)، مبتني بر روشvikor استفاده شد. سپس با وزن­دهي به لايه‌هاي تهيه‌شده بر اساس معيارها و مدل مورد نظر، همپوشاني و تحليل فضايي لايه‌ها در محيط GIS صورت گرفت و لايه نهايي ارزيابي تناسب اراضي براي كشت زعفران تهيه شد. در اين تحقيق مقدار 10/23درصد از مساحت كل شهرستان را مناطقي كه داراي تناسب اراضي مناسب هستند در بر مي­گيرد، 40/25 درصد از كل مساحت را مناطقي با تناسب متوسط براي كشت زعفران پوشش مي­دهد. و مابقي شهرستان را كه سهم بيش­تري هم دارد و 45/52 درصد از شهرستان را پوشش مي­دهد اراضي با تناسب ضعيف هستند. با توجه با اين تحقيق روشvikor مـي­تواند عملكرد مناسبي در انتخاب ارزش­هاي تناسب براي هر كدام از طبقات داشته باشد.

Crop production ability and its potential are significantly up to climate, topography and land use which are the most important environmental factors. In this study, using climatic data such as temperature, precipitation, number of frost days, sunny hours and relative humidity related to phonology steps of saffron growing, Also ground resource data such as topography, land use layers which are prepared by Landsat 8 satellite imagery dated 14/5/2013. Evaluating each of these parameters have been taken in relation to the climate and ecology needs of saffron. Information layers of them were prepared by adjusting data to the surface, and processing them by GIS technology. Multi-criteria decision analysis methods (MCDM), based on vikor were used in order to prioritize and evaluate information layers and their weights in connection with each other. Then layers were weighted based on the criteria and subject model also these layers were overlapped and analyzed in GIS environment. Consequentially, the final layer of land suitability was prepared for saffron cultivation. In this study, 10.23, 45.25 and 45.52 percent of the total area are good, average and weak suitability lands respectively. According to this research, vikor method can have an acceptable function over selecting the fitness values for each class.