بررسي وضعيت عوامل مؤثر بر توانمندسازي توسعه گردشگري (مطالعه موردي: استان آذربايجان غربي)

(Evaluate of Factors Affecting Empowerment of Tourism Development (Case Study: West Azarbaijan province

گردشگري به ­عنوان بزرگ‌ترين تحرك اجتماعي با پيامدهاي فرهنگي، اقتصادي و فضايي متعددي همراه است. بدين جهت، اثربخش كردن هرچه بيش­تر توسعه گردشگري و ارتقاء پيامدهاي مثبت آن، نيازمند شناخت و توجه ويژه به توانمندسازي است. هدف پژوهش حاضر، بررسي عوامل موثر بر توانمندسازي توسعه گردشگري استان آذربايجان غربي است. اين مطالعه از نظر ماهيت «توصيفي- تحليلي» و از نظر هدف «كاربردي» است و در راستاي پاسخ به اين سوال است كه: آيا توانمندسازي مؤلفه‌هاي «جوامع محلي (از بعد مشاركت)، نيروي انساني (تصميم‌گيران و برنامه‌ريزان) و رقابت‌پذيري مقاصد گردشگري» در توانمندسازي توسعة گردشگري استان آذربايجان غربي مؤثر است؟ جامعه آماري مورد بررسي در اين پژوهش، كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان آذربايجان غربي است كه به­ علت گستردگي محدوده پژوهش و عدم اطلاع دقيق از تعداد افراد جامعه مورد مطالعه، با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي و تصادفي مجموعاً 100 نفر به­ عنوان نمونه تعيين و انتخاب گرديده است. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات، از شيوه‌هاي آمار توصيفي و هم‌چنين در بخش آمار استنباطي جهت آزمون فرضيات پژوهش، از آزمون كاي اسكوار (كي دو) استفاده شده است. نتايج حاكي از آن است كه مؤلفه‌هاي توانمندسازي جوامع محلي (از بعد مشاركت)، نيروي انساني (تصميم‌گيران و برنامه‌ريزان) و رقابت‌پذيري مقاصد گردشگري با توانمندسازي توسعة گردشگري استان رابطة معناداري دارند و از بين آن‌ها، مؤلفه «توانمندسازي نيروي انساني(تصميم‌گيران و برنامه‌ريزان)»، بيش­ترين تأثير را بر توسعه گردشگري استان آذربايجان غربي دارد.

Tourism as the largest social movement, associated with cultural, economic and spatial consequences. Therefore, making the more efficient of the tourism development and promoting its positive consequences, it needs to understanding and putting especial attention to the empowerment. The aim of this research is the study of effective factors on empowerment of the tourism development in West Azerbaijan Province. This study naturally is "descriptive - analytic" and objectively is “applicable" and is in line with answering to this question: Is the empowerment of “local communities (of participation dimension), human resource (the decision makers and planners), and competitiveness of tourism destinations" components effective in empowering of tourism development in the West Azerbaijan province? The statistical populations studied in this research are cultural heritage, handicrafts and tourism experts in the West Azerbaijan province. Due to the expansion of research range and lack of detailed knowledge about the number of population studied, using cluster and randomized sampling method, totally, 100 subjects selected as sample. To analyze the data, descriptive statistical methods was used and to test of research hypothesis in the inferential statistic, the chi-square tests (chi-square) were used. The results showed that empowerment components of the local community, human resources (the decision makers and planners), and competitiveness of tourism destinations have significant relationship with the empowerment of tourism development and among them "empowerment of human resources (the decision makers and planners)" have the most impact on tourism development in West Azerbaijan province.