رابطه مقدار خون خارج شده طي حجامت با شرايط فردي بيمار و زمان انجام آن

Relationship between Amount of Exited Blood During Wet-cupping with Patient’s Individual Conditions and the Time of Doing it

اهداف: حجامت يك روش درماني است كه در روايات و منابع معتبر طب سنتي ايران، بر انجام آن در ايام خاصي توصيه شده است. هدف اين مطالعه، تعيين رابطه مقدار خون خارج‌شده طي حجامت با شرايط فردي بيماران و زمان انجام آن بود. ابزار و روش ­ها: در اين پژوهش توصيفي- مقطعي در بهار سال 1395، تعداد 391 مرد مراجعه‌كننده به يك مركز حجامت در شهرستان ساوه به‌روش نمونه‌گيري آسان انتخاب شده و حجامت در موضع بين دو كتف براي آنها انجام ­شد. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه‌اي مشتمل بر مشخصات فردي، تاريخ مراجعه به‌تفكيك روز و ماه و سال شمسي و قمري، سن، قد، وزن و مقدار خون خارج‌شده طي حجامت بر حسب گرم بود. داده‌ها به‌كمك نرم‌افزار SPSS 16 و توسط آزمون‌هاي آماري مجذور كاي، T زوجي و آزمون آناليز واريانس يك‌طرفه تحليل شدند. يافته ­ها: ميانگين‌هاي سن، وزن و نمايه توده بدني با ميانگين خون خارج‌شده طي حجامت رابطه معني‌دار داشتند (01/0p<). بين روزهاي مختلف هفته و نيز بين روزهاي ماه قمري از نظر مقدار خون خارج‌شده اختلاف معني‌داري مشاهده نشد (05/0p>)، اما مقدار خون خارج‌شده در افراد با سابقه قبلي حجامت نسبت به افراد بدون سابقه بيشتر بود (001/0p<). همچنين در افراد مبتلا به بيماري فشار خون نسبت به ساير گروه‌هاي درماني، مقدار خون بيشتري خارج شد (05/0p<). نتيجه ­گيري: ويژگي‌هاي فردي مانند سن، وزن، نمايه توده بدني، علت مراجعه و سابقه حجامت قبلي بر مقدار خون خارج‌شده طي حجامت تاثيرگذار هستند، اما زمان انجام حجامت (روز و ماه) بر مقدار خون خارج‌شده تاثيري ندارد.

Aims: Wet-cupping as a therapeutic method has been recommended to be done on certain days based on authentic sources of traditional medicine in Iran. The purpose of this study was to determine the relationship between amount of exited blood during wet-cupping with patient's individual conditions and the time it was performed. Instruments & Methods: In this descriptive cross-sectional study, 391 men who were referred to a cupping center in Saveh city in the spring of 2016, were selected by simple sampling and wet-cupping in the position between the two scapula was performed. The research instrument was a questionnaire including demographic characteristics, date of reference (day, month and year), age, height, weight and amount of exited blood during the wet-cupping in gram. Data were analyzed by SPSS 16 software and using chi-square test, paired t test and one-way analysis of variance. Findings: The means of age, weight and body mass index were significantly related to the mean of amount of exited blood during wet-cupping (p<0.01). There was no significant difference between different days of the week and between days of lunar month (p>0.05), but the amount of exited blood was higher in people with previous history of wet-cupping than those without previous history (p<0.001). Also, in people with hypertension, the amount of exited blood was higher than other treatment groups (p<0.05). Conclusion: Individual characteristics such as age, weight, body mass index, cause of referral and previous history of wet-cupping affect the amount of exited blood during wet-cupping, but the time of wet-cupping (day and month) does not affect the amount of exited blood.