تحليلي بر پراكنش فضايي توسعه و نابرابري‌هاي منطقه‌اي در استان يزد با استفاده از تكنيك ORESTE & Cluster Analysis

Analysis of the spatial distribution of developmental levels and regional inequalities in Yazd province using the ORESTE & Cluster Analysis technique

در فرايند برنامه‌ريزي و توسعه ناحيه‌اي و درون استاني، شناخت و تعيين سطوح توسعه‌يافتگي شهرستان‌ها و آگاهي از نقاط ضعف و قوت آن‌ها اهميت زيادي دارد. چرا كه بكارگيري معيارها و روش‌هاي كمي جهت تعيين سطوح توسعه‌يافتگي در سيستم فضايي مناطق از سويي منجر به شناخت ميزان نابرابري نقاط سكونتگاهي و از سوي ديگر باعث تخصيص بهينه منابع و در نهايت عاملي بر برنامه‌ريزي هدفمند برنامه‌هاي توسعه استاني است. با علم به اين موضوع، پژوهش حاضر با هدف كلي سنجش درجات توسعه شهرستان‌هاي استان يزد گردآوري گرديده است. روش تحقيق در اين بررسي از نوع توصيفي- تحليلي است. داده‌هاي اين پژوهش از طريق مطالعه اسنادي (سالنامه آماري استان يزد؛ استانداري و فرمانداري استان يزد) گردآوري گرديده است. در اين پژوهش به منظور وزن دهي شاخص‌ها از تكنيك دلفي و نظام وزن دهي آنتروپي؛ به منظور رتبه‌بندي گزينه‌ها از تكنيك ارسته و به منظور سطح‌بندي شهرستان‌ها از تكنيك تحليل خوشه‌اي استفاده گرديده است. يافته‌هاي تحقيق گوياي آن است كه استان يزد از نظر برخورداري شاخص‌هاي توسعه نسبتاً مطلوب مي‌باشد. همچنين نتايج نشان مي‌دهد شهرستان اردكان برخوردارترين و شهرستان بافق محروم‌ترين از نظر توسعه بوده‌اند. سطح‌بندي درجات توسعه نيز نشان مي‌دهد در استان يزد 3 شهرستان توسعه‌يافته؛ 5 شهرستان نيمه توسعه‌يافته و 2 شهرستان توسعه‌نيافته مي‌باشند.

In the process of regional and inter-provincial planning and development, identify and determine the levels of development of Township and awareness of their strengths and weaknesses is important. Because the application of quantitative criteria and methods for determining the levels of development in the spatial system of the regions has led to the recognition of the inequality of settlements and, on the other hand, the optimal allocation of resources and ultimately contributes to the targeted planning of provincial development programs. Knowing this, the present study aims to assess the spatial distribution of development indicators in Yazd province. The method of research in this study was descriptive-analytic and research data were collected through documentary study (Yazd Province Statistical Office, Provincial Government and Governorate of Yazd province). In this study, we used Delphi technique and entropy weighing system to weigh indices. In order to evaluate the spatial distribution and developmental levels, the ORESTE technique and the cluster analysis have been used. The findings of the research show that Yazd province in terms of spatial distribution of development indicators: Has overdeveloped Three Township, among the development Five Township and down development Two Township. The results also show that Ardakan has the most and the city of Bafgh and Bahabad is far from the development circuit of the province and it is necessary to prioritize the development plans of the province.