نقش ميانجي گري احساس انسجام رواني در رابطه طول مدت و تعداد عوارض جسماني ديابت با ميزان سلامت روان در افراد ديابتي نوع دو

Role of Mediating Sense of Coherence in Relationship between Duration and Number of Physical Complications of Diabetes with Mental Health in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus

اهداف: ديابت به‌عنوان يك بيماري متابوليك شايع مي‌تواند پيامد‌هاي رواني مهمي به‌دنبال داشته باشد و باعث مشكلاتي در زندگي روزمره شود. هدف پژوهش حاضر، بررسي نقش ميانجي‌گري احساس انسجام رواني در رابطه طول مدت بيماري و تعداد عوارض جسماني ديابت با سلامت روان در افراد ديابتي نوع دو بود. ابزار و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي- همبستگي، 150 نفر از بيماران ديابتي نوع دو مراجعه‌كننده به كلينيك ديابت پارسيان شهر مشهد در سال 1394 به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و با استفاده از چك‌ليست اطلاعات دموگرافيك و عوارض جسماني ديابت، مقياس احساس انسجام رواني و پرسش‌نامه سلامت روان مورد ارزيابي قرار گرفتند. داده‌ها به‌كمك نرم‌افزارهاي Lisrel و SPSS 18 و توسط آزمون ضريب همبستگي پيرسون و روش تحليل مسير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند يافته‌ها: طول مدت بيماري، تعداد عوارض جسماني ديابت و عدم سلامت روان با احساس انسجام رواني همبستگي منفي و معني‌داري داشتند. همچنين بين طول مدت و تعداد عوارض جسماني ديابت با عدم سلامت روان همبستگي مثبت و معني‌داري وجود داشت (01/0p<). مدل پيشنهادي در افراد ديابتيك از برازش خوبي برخوردار بود و اثر غيرمستقيم طول مدت و تعداد عوارض جسماني ديابت بر سلامت روان، از اثر مستقيم آن بيشتر بود (05/0p<). نتيجه‌گيري: احساس انسجام رواني به‌عنوان ميانجي‌گر در رابطه طول مدت بيماري و تعداد عوارض جسماني با سلامت روان افراد ديابتي نوع دو، نقش پراهميتي در كنترل عوارض جسماني و رواني بيماري ديابت دارد.

Aims: Diabetes, as a common metabolic disease, can have significant psychological consequences and cause problems in daily life. The purpose of this study was to investigate the mediator role of sense of coherence in the relationship between duration and number of physical complications of diabetes with mental health in patients with type 2 diabetes mellitus. Instruments & Methods: In this descriptive-correlational study, 150 patients with type 2 diabetes mellitus referred to Parsian Diabetes Clinic of Mashhad in 2015 were selected using available sampling. Data were collected using a checklist of demographic information and physical complications of diabetes, Sense of Coherence Scale (SOD) and General Health Questionnaire (GHQ). Data were analyzed by Lisrel and SPSS 18 softwares, using Pearson correlation coefficient and path analysis method. Findings: The duration of disease, the number of physical complications of diabetes and the lack of mental health had a negative and significant correlation with the sense of coherence. There was a positive and significant correlation between duration and number of physical complications of diabetes mellitus with mental health problems (p<0.01). The proposed model was good-fitting model. The indirect effect of duration and number of physical complications of diabetes mellitus on mental health was greater than their direct effect (p<0.05). Conclusion: Sense of coherence as a mediator in the relationship between duration of disease and number of physical complications with mental health in type 2 diabetic patients plays an important role in controlling the physical and psychological complications of diabetes.