تاثير آموزش همتا بر كيفيت زندگي ميانسالان مبتلا به ديابت نوع دو

Effects of Peer-education on Quality of Life in Adults with Type 2 Diabetes

اهداف: ديابت، شايع‌ترين بيماري متابوليك در انسان است. مهم‌ترين روش پيشگيري از عوارض آن، خودمراقبتي است. هدف اين پژوهش، بررسي تاثير آموزش همتا بر كيفيت زندگي ميانسالان مبتلا به ديابت نوع دو بود. مواد و روش‌ها: اين پژوهش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل در بين 80 نفر از بيماران ديابتي نوع دو مراجعه‌كننده به كلينيك ديابت 22بهمن وابسته به دانشگاه علوم پزشكي گناباد در سال 1395 انجام شد. اين افراد به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند (هر گروه 40 نفر). ابزار گردآوري داده‌ها، پرسش‌نامه اطلاعات دموگرافيك و بيماري و پرسش‌نامه كيفيت زندگي بيماران ديابتي (DQOL) بود. پژوهش طي سه مرحله كلي انجام شد: در مرحله اول (قبل از مداخله) همتايان توسط پژوهشگر طي چهار جلسه آموزش ديدند. در مرحله دوم (مداخله) كيفيت زندگي بيماران قبل از آموزش سنجيده شد، سپس گروه مداخله توسط همتايان طي سه جلسه آموزش ديد. گروه كنترل نيز آموزش روتين بخش را دريافت نمود. در مرحله سوم (يك ماه بعد) كيفيت زندگي بيماران گروه مداخله و كنترل سنجيده شد. داده‌ها به‌كمك نرم‌افزار SPSS 20 و توسط آزمون‌هاي مجذور كاي، دقيق فيشر، T مستقل، T زوجي، من‌ويتني يو و ويلكاكسون مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمرات كيفيت زندگي در گروه مداخله با كنترل قبل از آموزش اختلاف معني‌داري نداشت (05/0p>). پس از آموزش، ميانگين كيفيت زندگي گروه مداخله در مقايسه با گروه كنترل به‌طور معني‌داري افزايش يافت (001/0p<). نتيجه‌گيري: آموزش همتا باعث بهبود كيفيت زندگي ميانسالان مبتلا به ديابت نوع دو مي‌شود.

Aims: Diabetes is the most prevalent metabolic disease in human being. Self-care is the most important way of preventing complications. This study aimed at investigating the effects of peer-education on quality of life in adult patients with type 2 diabetes. Materials & Methods: This semi experimental study was conducted at a diabetes clinic affiliated to Gonabad University of medical sciences, Iran in 2017 among 80 patients with type 2 diabetes. Patients were selected based on available sampling method, and they were randomly divided into two groups, namely intervention and control (40 patients each group). The data of all patients were collected by demographic and disease information questionnaire and diabetic patient quality of life (QOL) questionnaire. The present study was carried out in three main steps: In the first step (before intervention), peers were trained by the researcher during four sessions. In the second step (intervention), quality of life of patients was assessed before training; then, patients in intervention group were trained and instructed during three sessions; the control group received the usual instruction, too. In the third step (one month later), quality of life of patients in both groups was assessed. The data were analyzed by SPSS statistics software Version 20, using Chi-square, Fisher, independent t test, paired t test, Mann-Whitney U, and Wilcoxon. Findings: The mean scores of quality of life in intervention group did not have any significant difference with control group before instruction (p>0.05). After instruction, the mean scores of quality of life in the intervention group compared with the control group increased significantly (p<0.001). Conclusion: Peer education improves quality of life in adult patients with type 2 diabetes.