عوامل مرتبط با عملكرد زنان در انجام خودآزمايي منظم پستان يا مراجعه به مراكز بهداشتي براي معاينه و ماموگرافي

Factors Engaged With Women Performance in Doing Regular Breast Self-examination or Referring to Health Centers for Examination and Mammography

اهداف: سرطان پستان، به‌عنوان شايع‌ترين سرطان زنان در صورت عدم تشخيص به‌موقع و عدم درمان منجـر بـه مرگ خواهـد شـد و در صـورت تـشخيص زودرس و بـه‌موقع در مراحـل اوليـه شانس بهبودي افزايش خواهـد يافـت. هدف پژوهش حاضر، تعيين عوامل مرتبط با عملكرد زنان در انجام خودآزمايي مـنظم پـستان يا مراجعه به مراكز بهداشتي براي معاينه و ماموگرافي بود ابزار و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي از نوع توصيفي- تحليلي در سال 1391، تعداد 9260 نفر از زنان 65-20ساله استان اصفهان به‌روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي از مناطق مختلف انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته مورد استفاده قرار گرفت. متغيرهاي زمينه‌اي، آگاهي از عوامل خطر، علايم و نشانه‌ها و باورها در مورد تشخيص سرطان پستان به‌عنوان متغيرهاي پيش‌بيني‌كننده عملكرد زنان در نظر گرفته شدند. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار STATA 13 و توسط آزمون‌هاي ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون لجستيك تك‌متغيره و چندمتغيره صورت گرفت. يافته‌ها: 7/55% افراد آگاهي ضعيفي در مورد عوامل خطر سرطان داشتند. آگاهي از علايم و نشانه‌هاي سرطان پستان در 7/83% افراد نسبتاً خوب بود. همچنين باور زنان از تشخيص و درمان سرطان پستان ضعيف ارزيابي شد. آگاهي از عوامل خطر (2/1=OR)، آگاهي از علايم و نشانه‌ها (5/1=OR) و باورها (3/1=OR) پيش‌بيني‌كننده‌هاي مثبت عملكرد بودند. نتيجه‌گيري: عوامل زمينه‌اي، آگاهي از عوامل خطر سرطان، آگاهي از علايم و نشانه‌هاي سرطان پستان و اعتقاد و باور به موثربودن معاينه، موجب افزايش عملكرد زنان (خودمعاينگي يا مراجعه به مراكز بهداشتي براي معاينه) براي معاينه سرطان پستان مي‌شود.

Aims: Breast cancer, as the most common cancer in women, will lead to death in case it is not diagnosed timely, and if the early diagnosis is timely, the chance of recovery will increase in the early stages. The aim of this study was to determine the factors engaged with women performance in doing regular breast self-examination or referring to health centers for examination and mammography. Materials and Methods: In this descriptive-analytic cross sectional study, in 2012, 9260 women aged 20 to 65 years old in Isfahan province, Iran were selected from different districts by multistage cluster sampling method. A researcher-made questionnaire was used for data collection. The underlying variables, knowledge of risk factors, signs and symptoms, and beliefs about breast cancer diagnosis were considered as predictors of women performance. The data were analyzed by STATA 13 software, using Pearson correlation coefficient test, univariate, and multivariate logistic regression. Findings: Generally, 55.7% of the patients had a poor knowledge of cancer risk factors. Knowledge about signs and symptoms of breast cancer was relatively good in 83.7% of the patients. Also, women belief in breast cancer diagnosis and treatment was poor. Knowledge of risk factors (OR=1.2), knowledge of signs and symptoms (OR=1.5), and beliefs (OR=1.3) were positive predictors of performance. Conclusion: The underlying variables, knowledge of cancer risk factors, knowledge of signs and symptoms of breast cancer, and belief in the effectiveness of examination increase the women performance (self- examination or referring to health centers for examination) for breast cancer examination.