مديريت سرزمين و تحليل شبكه شهري استان همدان (1355-1390)

(The Management of Mand and the Urban Network Analysis Hamedan Province (1976-2011

كشور ايران نظير بسياري از كشورهاي در حال توسعه با مشكل تمركز جمعيت و فعاليت در چند نقطه رو برو است. روند رو به رشد شهرنشيني در دهه‌هاي اخير، همگام با مهاجرت‌هاي شديد روستا- شهري و همزمان با سير تحولات اقتصادي - اجتماعي و سياسي از مهم‌ترين عوامل ايجاد الگوي نظام نامتوازن شهري در ايران بوده كه مي‌توان ريشه آن را در نحوه توزيع منابع در سطح اين مناطق جستجو كرد. مقاله حاضر، با هدف بررسي سلسله مراتب شهري و تحولات مربوط به آن در شهرهاي استان همدان طي 35 سال گذشته صورت گرفته است. روش تحقيق به صورت كمي- تحليلي و با بهره‌گيري از داده‌هاي پنج دوره سرشماري (1355- 1390) بوده است. نتايج حاصل از مطالعه بيانگر اين مطالب است كه سلسله مراتب شهري در استان همدان بر اساس فرمول‌هاي كمي نخست شهري داراي ساختاري كاملاً نامتعادل است و شهر همدان به عنوان نخستين شهر در شبكه شهري استان خودنمايي مي‌كند. فاصله ميان شهر همدان با شهرهاي پايين دست آن يعني ملاير، نهاوند، اسدآباد، تويسركان و ديگر شهرهاي استان زياد بوده و شهرهاي كوچك‌تر و كم جمعيت‌تر از همدان نتوانسته‌اند جمعيت مطلوب خود را كسب كنند. شهر همدان در هر پنج دوره آماري جايگاه خود را به عنوان شهر برتر در شبكه شهري استان حفظ كرده است. شهر ملاير با فاصله زياد نسبت به همدان در هر پنج دوره آماري جايگاه دوم را به خود اختصاص داده است. همچنين، بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه تعديل قطب گرايي در توسعه شهري و تمركززدايي از شهر مسلط از طريق راهكار تقويت شهرهاي متوسط (ملاير، نهاوند، اسدآباد و...)، در اين استان اقدامي منطقي در جهت متعادل سازي توزيع فضايي جمعيت در كانون‌هاي شهري مي‌باشد.

Iran, like many other developing countries faced with the problem of concentration of population and activity is at several points. The growing trend of of urbanization in recent decades, along with intense rural-urban migration and the coincides with the developments socio - economic and political is the most important factors creating the unbalanced pattern of is a city in Iran that its root can be found in manner of distributing resources in level region. This paper, Has been done with the aim examine the urban hierarchy and developments relevant to the cities in the Hamedan province during past 35 years. Research method has been slightly-analytical. The results of the this study indicate that urban hierarchy in the Hamedan province based on slightly formulas of the first urban structure is quite unbalanced and Hamadan as the first City show off In the network the city. The distance between Hamedan and its downstream towns malayer, nahavand, Asadabad, Tuyserkan and other cities has been overwhelming and and the smaller towns and less populated than Hamedan have not been able to to obtain the desired population. Hamedan in each of five courses Has retained its position as premier town in the network the city. Malayer in every five courses, is allocated second place by a big margin toward Hamedan. Also, Studies show that the logical action in the direction balance the spatial distribution of population in urban centers the province, Adjusted pole oriented urban development and decentralization of the town dominant by the strategy of strengthening medium cities.