«حقوق عاشقانه» عليه «حقوق كامجويانه»؛ گفتاري در فلسفه حقوق خانواده

LOVE LAW V.LIBIDO LAW

اين مقاله با شناسايي دو پاراديم تاريخي در حقوق خانواده ايران، آنها را حقوق كامجويانه (= حقوق سنتي) و حقوق عاشقانه (= حقوق نو) نام نهاده است. اين دو نگاه، در تحليل مراتب چهارگانه "عشق" بهتر تبيين مي‌شود: ا. شهوت (= Libido): كه شور حيات و ماده جذب دو موجود به يكديگر است.2. عشق رومانتيك (= Eros): كه تعالي شهوت به سوي ايثار است 3. انس و محبت (= Philia): در اين‌جا ديگر شهوت صِرف نيست و آنچه هست صرف دوست‌داشتن است؛ همچون محبت مادر و پدر به فرزند 4. عشق به كل (= Agape): عشقي است عرفاني و جامع همه عشق هاي پيشين. حقوق كامجويانه فقط در سطح ليبيدو توقف مي‌كند اما حقوق عاشقانه با عبور از ليبيدو و حتي اروس، به سطح فيليا ارتقا مي‌يابد. مشخصه هاي اين دو گونه حقوق را مي‌توان در پنج سطح، سبك شناسي كرد: نخست آن كه در حقوق كامجويانه، مفهوم نكاح مساوي و مساوق با تمتع جنسي است ليكن در حقوق عاشقانه مقصود از خانواده، پايبند ‌بودن زن و مرد است به يكديگر، و مكلف بودن آنان به تربيت فرزندان. دوم آن كه زن را در حقوق كامجويانه شيئي و موضوع بهره برداري مي شمرند؛ حقوق عاشقانه اما او را چون هدفي براي خود مي نگرد. سه ديگر آن كه ادبيات حقوق كامجويانه به به‌كارگيري گسترده اصطلاحات استمتاعي شايق است، ليكن حقوق عاشقانه در حفظ عفت كلام خود ساعي است. چهارم آن كه حقوق كامجويانه فقط زن را به وفاداري ملزم مي‌داند اما در حقوق عاشقانه، زن نيز به جدّ محق است كه خواهان پايبندي مرد به خانواده‌اش باشد. پنجم آن كه حقوق كامجويانه، به رغم نامش، شهوت را سرسري مي‌گيرد ليكن حقوق عاشقانه شهوت را در مقام مهم خود مي‌نشاند و آن را همچون ملعبه‌اي نمي‌خواهد.

There are two historical paradigms in Iranian family law: love law and libido law. Understanding the two approaches is possible by thinking on the four categories of love: 1. Libido: the passion of life and manifestation of sexual drive. 2.Eros: the romantic love and the genuine material of poem and literature. 3.Philia: the mere love purified from libido. 4. Agape: the spiritual love in mysticism. Love law ceases at libido but love law promotes to the philia passing through libido and Eros. 1. In libido law, the concept of marriage is equal to sexual intercourse but in love law the purpose of marriage is relatedness of man and woman to each other and their children. 2.Libido law treats woman as an object and instrument, but love law tries to treat her as an end. 3.The literature of libido law comes near to the pornography but the literature of love law has a chaste language. 4.In libido law, this is only woman who has to remain faithful towards her husband and family. But in love law the man is, in his turn, obliged to faithfulness to his wife and family. 5.Libido law, in spite of its name, treats libido in a cursory and perfunctory manner, but love law respects the values of libido and puts it in its correct place. For example in libido law if man and woman undertake, under marriage contract, to abandon the sexual intercourse, this contractual term will be correct and effective but in love law, the term is certainly void because of the serious role of sexual intercourse, in the frame of marriage, in faithfulness of both man and woman.