موازين ارزيابي رقابتي ادغام هاي ناظر بر مالكيت هاي فكري

COMPETITION RULES ON EXAMINATION OF MERGERS INVOLVING INTELLECTUAL PROPERTIES

ادغام بنگاه‌ها با هدف دستيابي به دارايي‌ هاي فكري در دو دهۀ اخير، روند فزاينده‌اي يافته و به همان اندازه، حساسيت حقوق رقابت در كنترل مؤثر آنها نيز فزوني گرفته است. اگرچه حقوق رقابت موازين كلي ناظر بر ادغام‌ها را در حيطۀ مالكيت‌هاي فكري نيز به‌طور همساني اعمال مي‌كند، ويژگي‌هاي اين دست دارايي‌ها مستلزم لحاظ مؤلفه‌هاي خاصي است كه در چارچوبي نظام‌مند، امكان ارزيابي دقيق وضعيت رقابتي آنها را امكان‌پذير سازد. اين مقاله مي‌كوشد تا با تعمق در راهكارهاي حقوق آمريكا و اتحاديۀ اروپا، به ابعاد خاص ادغام‌هاي حول حقوق فكري بپردازد و تأثيرات آن بر نوآوري و پيشرفت تكنولوژيك را آشكار ساخته و در نهايت سرنوشت رقابتي ادغام‌هاي يادشده را تعيين كند؛ درحالي‌كه پيچيدگي موضوع و تحولات روزافزون، نظام‌هاي حقوقي را به سمت بازنگري شاخص‌هاي ارزيابي ادغام‌ها و تمركز هرچه بيشتر بر ويژگي‌هاي بازارهاي پرتحول نوآوري و فناوري سوق داده است، رهيافت كنوني نظام رقابتي ادغام در حقوق ايران، در غياب سياست رقابتي مشخص در قبال مالكيت‌هاي فكري، در بند كاستي‌ها و ابهامات و رويكردهاي خطايي گرفتار آمده كه نيازمند اصلاح جدي و تدارك چارچوب حقوقي شفاف و جامع است.

Merger among undertakings attaining IPs has had increasing trend in the last two decades and as well competition law has been more sensitive and has enforced more effective control on them. Although competition law applies same general rules governing on mergers in IP domain but their characteristics require particular attention to the specific elements which make possible exact examining the competitive situation of merger in a regulated framework. Having analyzed U.S and EU merger law approaches, this article is going to explain the particular aspects of mergers involving IPs and their effects on innovation and technological progress and finally specify their competitive situation. While the complexity of the issue and increasing developments have directed legal systems to review merger evaluating criterions and more focusing on the features of changing innovation and technology markets, the current competition rules and attitudes of Iranian merger law in the absence of specific competition policy relating to IPs has caught in deficiencies, ambiguities and wrong approaches that demands serious modification and providing a transparent and comprehensive legal framework.