روايتي ايتاليايي از جنگ چالدران

جنگ چالدران (1514 م /920 ق )يكي از مهمترين جنگهاي دوره صفوي است. نبرد دولت نوپاي صفوي(1135-907 ق) با عثماني و شكست شاه اسماعيل(930/907 ق) از سلطان سليم اول(1530/1512م)تاثيري عميق در ايران نهاد.اخبار اين نبرد كه رويارويي دو قدرت بزرگ آن روز جهان بود در كشورهاي اروپايي نيز بازتاب داشت. به ويژه در ايتاليا كه دولت شهرهاي آن ايران را سدي محكم در برابر عثماني قلمداد مي كردند. تاكنون در آثار مختلف ايراني و غير ايراني درباره اين جنگ بسيار صحبت شده است و نويسندگان فراواني از زواياي مختلف اين نبرد را گزارش كرده اند.در اين نوشته تلاش شده است نگرشي جديد به اين جنگ بر پايه منابع ايتاليايي زبانِ معاصر صفويه گشوده شود. مساله اصلي اين بحث مقايسه روايتهاي فارسي و ايتاليايي ِ جنگ چالدران و تحليل و بررسي تفاوت ها و شباهت هاي موجود در متون و روشن ساختن نقاط تاريك اين نبرد مي باشد. روايت ايتاليايي جنگ چالدران نشان ميدهد علت اصلي ناكامي شاه اسماعيل علاوه بر استفاده سپاه عثماني از توپخانه، خروج نابهنگام وي از صحنه نبرد به علت زخمي شدن بود و نبرد چالدران كه در روز 23 آگوست 1514م اتفاق افتاد درروزهاي بعد نيز تداوم يافته وحوادث بعدي سبب خروج زودهنگام سلطان سليم از تبريز شد.