كليدواژه :
منسوب سازي , اسم منسوب , اسم منسوب اليه , صفت نسبي , ياء نسبت
چكيده فارسي :
ياء نسبت، پركاربردترين و متداول ترين پسوند و يكي از ساده‌ترين افزارهاي صفت‌ساز در هر دو زبان عربي و فارسي است كه از اتصال آن به پايان اسم‌هاي مختلف صفت‌هاي داراي معاني گوناگون ايجاد مي‌شود. اين گفتار بر آن است در حدّ بضاعتِ خود، ضمن اشاره به آن معانيِ گونه‌گون در عربي و فارسي، پاره‌اي همساني‌ها و ناهمساني‌ها را در اين زمينه بنماياند. از مهمترين نتايج اين گفتار اين است كه بيشتر معاني و كاركردهاي حاصل از چسبيدن پسوند ياء نسبت به كلمۀ پايه مانند تعلق به يك اقليم يا مليت و نژاد، وابستگي به يك چيز، شباهت در شكل يا رنگ، بيان جنس و مادۀ يك چيز، پيشه و فروشندگي، مذهب و كيش، معناي فاعلي يا مفعولي، قابليت و لياقت، دارندگي و... در هر دو زبان عربي و فارسي همساناند، ولي در كاركردهايي مانند آلوده بودن به يك چيز، اعتياد به مصرف مادهاي، مطابقت با يك چيز، محل خريد و فروش يك چيز و... ناهمسانند . به طوركلي همساني هاي اين پسوند و كاركردهاي آن در هر دو زبان بيشتر از ناهمساني هاي آنهاست
چكيده لاتين :
The letter of attribution (ya´), the most widely used and the most common suffix, is one of the simplest tools for building adjectives in both Arabic and Persian, from its connection to the ends of different names, different adjectives with diverse meanings are created. This article is going to imply to some of its different meaning in Persian and Arabic and show some similarities and dissimilarities in this field. From the most important results of this paper is that most of the meanings and functions resulting from attachment of relational (ya) to the basic word like : belonging to a region or nationality, race, dependence on one thing, similarity in shape or color, specifying substance of one thing, craft vendor, religion and faith, subject or object meaning, ability and merit, possession and etc “in both Arabic and Persian are similar, but in functions like” infected to one thing, addiction to a substance, matching with one thing, the site of buying and selling and etc are dissimilar. Generally, the similarities of this suffix and its function in both languages is more than its dissimilarities.
