تأثير سطوح مختلف آب آبياري، تاريخ كاشت و مديريت كودي بر عملكرد و اجزاي عملكرد چاي ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در ميناب

The Impact of Different Levels of Irrigation, Planting Date and Fertilizer Management on Yield and Yield Components of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) in Minab

به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف آب آبیاری، تاریخ كاشت و مدیریت كودی بر عملكرد و اجزای عملكرد چای ترش آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقات كشاورزی شهرستان میناب در 105 كیلومتری شرق بندرعباس اجرا شد. آزمایش به صورت كرت‌های دو بار خرد شده (split-split-plot) و در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار اجرا گردید. تیمارها شامل مقادیر آبیاری در 3 سطح (60، 80 و 100 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع) به‌عنوان كرت‌های اصلی، تاریخ كاشت در سه سطح (5 تیر، 20 شهریور و 10 مهر) به‌عنوان كرت‌های فرعی و همچنین سه سطح كودی (كود گاوی، كود شیمیایی و50% كود گاوی و 50 % كود شیمیایی) به‌عنوان كرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان دادند كه بیش‌ترین ارتفاع بوته (7/127 سانتی‌متر) و قطر ساقه (97/1 سانتی‌متر) با آبیاری در سطح 60 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع به‌دست آمد. كم‌ترین تعداد ساقه رویا (20/3 ساقه در هر بوته) و وزن خشك كاسبرگ (48/18 گرم در هر بوته) با 100 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع حاصل آمد. تعداد كل ساقه، تعداد ساقه زایا، وزن خشك گل و وزن خشك كل گیاه با افزایش درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع روندی كاهشی را نشان دادند به‌طوری‌كه كم‌ترین آن‌ها (به‌ترتیب با 70/7 ساقه، 52/4 ساقه، 28/4 گرم و 1/377 گرم در هر بوته) در 100 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع به‌دست آمدند. با تأخیر در كاشت روندی كاهشی در برخی از صفات مشاهده شد به‌طوری‌كه كم‌ترین ارتفاع بوته (2/108 سانتی‌متر)، قطر ساقه (32/1 سانتی‌متر)، تعداد كل ساقه (30/7 ساقه در هر بوته)، تعداد ساقه زایا (94/3 ساقه در هر بوته)، وزن خشك كاسبرگ (15/16 گرم در هر بوته)، وزن خشك گل (65/3 گرم در هر بوته) و وزن خشك كل گیاه (0/212 گرم در هر بوته) در تاریخ كشت 10 مهر ماه به‌دست آمد. همچنین با كاربرد 100 درصد كود دامی بیش‌ترین قطر ساقه (85/1 سانتی‌متر)، تعداد كل ساقه (78/10 ساقه در هر بوته)، تعداد ساقه زایا (22/7 ساقه در هر بوته)، وزن خشك كاسبرگ (02/21 گرم در هر بوته)، وزن خشك گل (59/6 گرم در هر بوته) و وزن خشك كل گیاه (0/420 گرم در هر بوته) حاصل شد در حالی‌كه بیش‌ترین ارتفاع بوته (1/125 سانتی‌متر) و تعداد ساقه رویا (61/3 ساقه در هر بوته) با كاربرد 100 درصد كود شیمیایی حاصل شد. با آبیاری در سطح 100 درصد تبخیر و تعرق در تاریخ كاشت 10 مهرماه كم‌ترین قطر ساقه، تعداد ساقه زایا، تعداد ساقه رویا، وزن خشك كاسبرگ و وزن خشك گل در هر بوته حاصل شد. بالاترین قطر ساقه، تعداد ساقه زایا و وزن خشك كاسبرگ در هر بوته در تیمار 100 درصدكود گاوی و با آبیاری در سطح 60 درصد تبخیر و تعرق به‌دست آمد در حالی‌كه با اعمال همین تیمار كودی (100 درصدكود گاوی) و با آبیاری در سطح 80 درصد تبخیر و تعرق بالاترین تعداد ساقه رویا در هر بوته حاصل شد. در تیمار 100 درصد كود گاوی در تاریخ كاشت 5 تیرماه بیش‌ترین تعداد كل ساقه، تعداد ساقه زایا، وزن خشك كاسبرگ و وزن خشك گل در هر بوته بالاترین مقدار را داشتند در صورتی‌كه در همین تاریخ كاشت (5 تیرماه) تیمار كودی 100 درصد كود شیمیایی، بیش‌ترین ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد ساقه رویا در هر بوته به‌دست آمد.

Introduction Roselle (Hibiscus sabdariffa ) is considered as a member of Malvaceae family which is cultivated across all tropical and warm areas. More than 300 species of Hibiscus are found in tropical and subtropical regions across the world. Roselle is annual and self-pollinated plant. This plant is very sensitive to cold and glacial, it is multipurpose plant and its various components are used. Severe water restrictions and the high water costs cause in some areas, the optimal level of water to become lower than the required level for maximum production. Nowadays, appropriate irrigation management and the cultivation of drought-resistant plants are regarded as strategies to deal with drought stress. Roselle is one of the few drought resistant plants. To study the effect of different levels of irrigation, planting date and fertilizer management on yield and yield components of Roselle, an experiment was contacted in Agricultural Research Station, 105 kilometers East of Bandar Abbas, Minab city, Iran. Materials and Methods An experiment was conducted as split-split-plot based on a randomized complete blocks design with three replications. Treatments included irrigation levels in three levels (100,80 and 60 percent evapotranspiration from reference crop) as main plots, planting date in three levels (June 15, September 10 and October 1th) as subplots and three levels of fertilizer (Cow manure, chemical fertilizer 50% and 50% cow manure and chemical fertilizers) are allocated as sub-sub plots. Results and Discussion The results showed that the highest plant height (127.7 cm) and stem diameter (1.97 cm) were obtained in irrigation after 60 percent evapotranspiration from reference crop. The highest number of growing stems (3.20 stems) and sepal dry weight (18.48 g) were shown in 100 percent evapotranspiration from reference crop. The total number of stems, the number of generate stems, flower dry weight and plant dry weight were decreased by increasing the percent evapotranspiration from reference crop. Thus, the lowest total number of stems (7.70), the number of generate stems (4.52), flower dry weight (4.28 g. per plant) and plant dry weight (377.1 g. per plant) were shown in 100% evapotranspiration of the reference treatment. Most of the studied criteria were decreased by delaying sowing date. The lowest stem height (108.2 cm), stem diameter (1.32 cm), total number of stems per plant (7.3), the number of generate stems per plant (3.94), sepals dry weight per plant (16.15 g), flower dry weight per plant (3.65 g), total dry weight per plant (212 g), were obtained on 1th October sowing date. The highest stem diameter (1.85 cm), total number of stems per plant (10.78), the number of growing stems per plant (7.22), sepals dry weight per plant (21.02 g), flower dry weight per plant (6.59 g), total dry weight per plant (420.02 g), were obtained under 100% chemical fertilizer treatment. The highest plant height (125.1 cm) and the number of growing stems per plant (3.61) were obtained under 100% chemical fertilizer treatment+100 percent evapotranspiration from reference crop under 1th of October treatment. The lowest stem diameter, the number of generate stems, the number of growing stems, sepals dry weight and total dry weight in each plant were obtained under 100% chemical fertilizer treatment+100 percent evapotranspiration from reference crop under 1th of October treatment. The highest stem diameter, the number of generate stems per plant and flower dry weight per plant were observed under 100% cow manure+60 percent evapotranspiration from reference crop. The highest number of stems per plant, the number of generate stems per plant, sepals dry weight per plant and dry weight of flower per plant were obtained under 100% cow manure on 15 July sowing date treatment. Conclusions The results showed that most of the studied criteria were decreased by delaying sowing date from June to October. The highest dry weight of flower per plant and sepals yield were obtained under 100% animal manure+ June 15 sowing date treatment. The lowest dry weight of sepals per plant was shown under 100% of evapotranspiration irrigation of the reference crop.