شبرنگ‌نامه و بررسي ويژگي‌هاي اساطيري و ادبي آن

Exploring the Shabrangnameh and examining its mythological and literary features

شبرنگ‌نامه يكي از منظومه‌هاي حماسي دربارۀ شبرنگ فرزند ديو سپيد است. شبرنگ پس از آن‌كه به كشته شدن پدر خود به دست رستم پي مي‌برد تصميم مي‌گيرد تا كين پدر را از ايرانيان بگيرد، امّا با همۀ تلاشي كه در اين راه مي‌كند كاري از پيش نمي‌برد و سرانجام به سوي توران گريزان مي‌شود. دربارۀ گوينده و سدۀ سرايش شبرنگ‌نامه هيچ آگاهي نداريم امّا برخي ويژگي‌هاي سبكي اين منظومه نشان دهندۀ آن است كه احتمالاً پيش از حملۀ مغول به ايران سروده شده است. اين منظومه به دليل آن‌كه تاكنون پيرايش و تصحيح نشده است در ميان پژوهشگران ادب حماسي چندان شناخته شده نيست. در اين مقاله نخست به بررسي و نقد اين نظر كه نبرد رستم با شبرنگ، در طومارهاي نقّالي شاهنامه بازتاب يافته است مي‌پردازيم، سپس عمده‌ترين ويژگي‌هاي اساطيري و ادبي اين منظومه را نشان مي‌دهيم.

The Shabrangnameh is an epic poem about Shabrang, son of the Deev-e Sepid (the White Demon) who, following the murder of his father by Rostam, resolved to take revenge on the Iranians for that. However, despite all his efforts, he failed and had to flee to Turan. We know nothing about the composer of the Shabrangnameh; nonetheless, certain stylistic features of the poem evince that it has possibly been composed before the Mogul invasion of Iran. Since this poem has not been redacted yet, it is little known to the researchers of epic literature. In the present article, we first address the view that Rostam’s fight with Shabrang has echoed in the books of Shahnameh narrating, and then we show its main mythological and literary characteristics.