هم حركتي بازارهاي سهام، ارز و طلا در ايران: يك تحليل اكونو فيزيك

Comovement of Stock Market, Foreign Exchange and Gold in Iran: An Analysis of Econophysics

اين مقاله به دنبال بررسي هم ­حركتي بازارهاي سهام، ارز و طلا در اقتصاد ايران است. بدين منظور با استفاده از تحليل همدوسي و رويكرد اكونوفيزيك، هم­حركتي و ارتباط دوبه­ دوي اين بازارها در اقتصاد ايران براي بازه زماني 09/07/1376 تا 31/04/1394 و با تواتر هفتگي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تحليل همدوسي نشان مي­دهد كه در افق زماني كوتاه‌مدت طي سالهاي 1384-1387 و افق‌هاي ميان‌مدت طي سالهاي 1382 الي1385ارتباط نرخ بازدهي سهام و نرخ ارز در جهت عكس (فاز مخالف)بوده است. امادر افق ­هاي بلندمدت‌تر در سالهاي 1386 الي 1389 نرخ بازده سهام بعد از نرخ ارز حركت مي­كند و يك متغير پس­ رونده محسوب مي­شود. همچنين همدوسي بين سكه طلا و نرخ ارز در افق ­هاي كوتاه‌مدت در سالهاي 1377-1381 بالا و هم‌فاز بوده است. در اين رابطه سكه طلا بعد از نرخ ارز حركت كرده است. پس از اين سالها در طي سالهاي 1381 تا 1391 شدت ارتباط بين سكه طلا و نرخ ارز بخصوص در افق­ هاي بلندمدت بالا نبوده است اما پس از سال 1391 و با تشديد تحريم ­ها، همدوسي اين بازارها تا سال 1393 بالا و هم‌فاز بوده است. علاوه بر آن همدوسي بين نرخ بازدهي سهام و نرخ سكه طلا نشان مي­دهد كه شدت ارتباط بين اين دو متغير در تمامي ­افق ­ها و در طول دورهزماني تحقيق چندان زياد نبوده است؛ اما ارتباط اين دو متغير در سالهاي 1380 الي 1383 در افق 16 الي 64 هفته شدت زيادي داشته است كه البته جهت اين ارتباط معكوس بوده است.

This paper is trying to investigate comovement of the stock market, foreign exchange and gold in Iran. For this purpose, comovement and relationship mutually of these markets in Iran’s economy during the period 30.09.1997- 21.07.2015 with the weekly frequency have been investigated by the wavelet coherence analysis and Econophysics approach. The results of coherence analysis show that in the short time horizon during 2005-2008 and medium-term horizons during 2003-2006, the relationship between stock return and the exchange rate has been in the opposite direction (opposite phase). But in the longer-term horizonsduring2007-2010, the stock return moves after the moving exchange rate that the stock return is a lagging variable. Also, the coherence between gold and the exchange rate in the short term during1998-2002 was high with the same phase. After these years and during 2002-2012, the correlation between gold and the exchange rate had not been high particularly at high long-term horizons but after the year of 2012 with the intensification of sanctions, the coherency of these two markets has been high with the same phase until the year of 2014. Moreover, the coherency between stock return and the gold coin rates show that the intensity of correlation between these two variables during the period of study was low but the correlation of these two variables in 16-64 weeks’ horizons during 2001-2004 was high that of course, the direction of this relationship has been reversed.